Yolcunun önceliği hesaplı uçmak

Pegasus Havayolları’nın Avrupalı uçak üreticisi Airbus’tan yaklaşık 12 milyar dolar tutarında 100 uçak satın almak için anlaşma imzalaması, geçen haftanın ekonomideki en dikkat çekici haberiydi. Bu gelişme üç bakımdan önemli:

1- Türk sivil havacılığı: Dünyada en hızlı artan yolcu trafiği bizde ve Çin’de. İstanbul ve Ankara merkezli uçuşlarda artık Türkiye’nin her yanına uçabilmek mümkün. Şebekeler hızla gelişiyor. Türkiye’nin erişilebilirliği açısından büyük bir ivme kaydediliyor.
2- Yolcular: Daha yeni ve modern uçaklarla yolculuk yapacaklar. Güvenlik ve konfor başta olmak üzere bir dizi alanda bunun avantajını yaşayacaklar.
3- Uçak üreticileri: Binlerce işçi ve mühendis istihdam ediyorlar. Şirketlerinin devamlılığı ve yeni modeller geliştirebilmeleri, kısaca sektörün ayakta kalabilmesi için bu sipariş kritik önemde. Körfez’deki zengin Arap ülkeleri dışında tek başına bu kadar büyük sayıda uçak alabilen havayolu pek kalmadı.

[[HAFTAYA]]

* * *

Pegasus Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sabancı dün CNN TÜRK’te ‘Parametre’de konuğumuz oldu ve sorularımızı yanıtladı. Bir kere şunu baştan söyleyeyim, THY gibi çok güçlü ve başarılı bir dev karşısında bu kadar sene ayakta kalabilmek bile başlı başına takdir edilmesi gereken bir iş. Kaldı ki Pegasus, bunun ötesinde şimdiye kadar 45 milyon yolcuyu taşımış bir şirket.

Aralarında, hayatında ilk kez uçakla tanışan çok insan var. Pegasus, şimdiye kadar, filosunun tamamı Boeing 737-800 tipinde uçaklardan oluşan bir havayolu kuruluşuydu. Ancak radikal bir değişiklikle Airbus A320 ve A321neo tipine geçmeye karar verdiler. Pegasus gibi “low cost” yani düşük maliyetlerle işletmecilik yapan şirketler, böyle köklü değişikliklere pek gitmez.

Dünkü yayında Ali Sabancı’ya bunun risk olup olmadığını sordum. Çok somut rakamlar vererek ‘risk olmadığını, tam tersine büyük avantaj sağlayacaklarını’ anlattı. Zira Airbus, muadili olan Boeing’e göre koltuk başına 2 dolar daha ucuz uçuş imkânı veriyor. Başka bir ifadeyle Boeing’e oranla Airbus yılda 1500 ton daha az yakıt tüketiyor.

Filo büyüklüğü düşünülünce bu rakamlar olağanüstü değerlere ulaşıyor. Sabancı’nın verdiği bilgilere göre Pegasus’un zamanında kalkış oranı yüzde 95. Doluluğu ise yüzde 80’lerde. Ali Sabancı, yolcunun yemediği yemeğin bedelinin bilet fiyatına yansıtmanın iyi bir fikir olmadığı görüşünde. Yolcuların çok büyük bölümünün artık böyle bir hizmet beklemediğini söylüyor.

Bu konu açılınca Sabancı’ya kendi şirketi dışında business mi ekonomi mi uçtuğunu sordum. “Paramı kendi cebimden ödüyorsam first ya da business; ama şirket üzerinden alınıyorsa beni ekonomi uçuruyorlar” cevabını verdi. Pegasus, 2023’e doğru vizyonunu böyle ortaya koyuyor. Sonrasında ise sırada muhtemelen tek pilotlu ve aşağı yukarı her şeyin bilgisayarla idare edildiği süper uçaklar var.