Giriş
Soru: Annem 1980-1994 arasında Emekli Sandığı’na tabi olarak çalıştı. 1995’ten itibaren 6 yılda SSK’ya prim ödeyerek SSK’dan emekli oldu. Ancak emekli olurken Emekli Sandığı’ndaki hizmetlerinden dolayı emekli ikramiyesi alamamıştı. Danıştay’dan bir karar çıktığını ve bu karara göre emekli ikramiyesi alamayanların emekli ikramiyelerini aldıklarını duyduk. Annemin emekli ikramiyesini almak için ne yapmamız gerekiyor? Gülşah Cevap: Emekli ikramiyesi alabilmek için, çalışılan son kurumun Emekli Sandığı’na tabi olması gerekiyor. Anneniz emekli olurken en son tabi olduğu kurum Emekli Sandığı olmadığı için (SSK’ya tabi olduğundan) emekli ikramiyesi alamamış. Ancak annenizin emekli ikramiyesi alamamasına neden olan, 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun’un 12’inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan ‘Son defa Emekli Sandığı’na tabi görevlerden emekliye ayrılan ve...’ ibaresidir. Bu ibare, Anayasa’nın 2, 10, ve 60’ıncı maddelerine aykırı bulunarak iptal edildi. Ancak Anayasa Mahkemesi, iptal sonucu hukuki boşluk doğmaması için, iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten itibaren bir yıl sonra (5 Haziran 2010’da) yürürlüğe girmesine karar verdi. Bu nedenle, yeni bir düzenleme yapılmazsa iptal kararı hükümleri ve sonuçları ile birlikte 5 Haziran 2010’da yürürlüğe girecek. Yasal bir düzenleme yapılmadığı sürece annenize emekli ikramiyesi ödenmemesine yol açan yasa hükmü, 5 Haziran 2010’a kadar yürürlükte kalacak. Ancak annenizin durumunda olup, emekli ikramiyesi ödenmesi için açılan davalara, Anayasa Mahkemesi kararından sonra İdare Mahkemeleri’nin emekli ikramiyesi ödenmesi yönünde kararlar verdiği görülmektedir. Annenizin, Emekli Sandığı’na başvurarak emekli ikramiyesinin ödenmesini talep etmesinde, ret yazısı geldiğinde de idare mahkemesine dava açıp, emekli ikramiyesinin ödenmesi yönünde karar verilmesini talep etmesinde yarar var.
50 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2017’de emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Nisan 1967 doğumlu bir kadınım. 23 Ekim 1980’de SSK’lı oldum. 1500 gün primim var. SSK’dan 3600 gün üzerinden yaşlılık emekliliği almam için 1- Ne kadar isteğe bağlı olarak prim ödemem gerek? 2- Ne kadar çalışarak prim ödemeliyim? 3- Hangi tarihte emekli olabilirim? Sevim Memiç/Bağcılar-İstanbul
1) 2100 gün daha prim ödeyerek, 1500 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız gerekiyor.
2) 1 Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlıya prim ödememişseniz, prim eksiğinizin 41 ayını (1230 gün) isteğe bağlı olarak, kalan 870 gününü de sigortalı bir işte çalışarak ödeyebilirsiniz. (1 Ekim 2008’den sonra isteğe bağlı prim ödemeniz varsa, bu tarihten itibaren 41 ay isteğe bağlı olarak prim ödedikten sonra, kalan prim eksiğinizi sigortalı bir işte çalışarak ödemelisiniz).
3) 8 Eylül 1999 itibarıyla sizin gibi 18 yıldan fazla süredir sigortalı olanlar, bu tarihte yürürlüğe konan ve emekli olmayı zorlaştıran yasaya tabi olmadan eski kanun hükümlerine tabi olarak emekli olabiliyor. Eski yasaya göre, yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 2100 gün daha prim ödeyerek prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla 50 yaşınızı dolduracağınız 1 Nisan 2017’de emekli olabilirsiniz.
47 yaşı dolduracağınız 2012’de emekli olabilirsiniz
Soru: 13 Aralık 1965 doğumluyum. 10 Eylül 1983’te Bağ-Kur’lu oldum. 2002’ye kadar Bağ-Kur’a 20 yıl prim ödedim. 2002’den beri SSK’lı olarak çalışıyorum. 2925 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Bağ-Kur’dan mı yoksa SSK’dan mı daha çabuk sigortalı olurum? Bünyamin Cevap: Son yedi yılda SSK’ya fazla prim ödediğinizden SSK şartlarıyla emekli olacaksınız. SSK’da 25 yıl sigorta, 5150 gün prim ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 47 yaşınızı dolduracağınız 13 Aralık 2012’de emekli olabilirsiniz. SSK’dan emekli olmak daha avantajlıdır.
Memur emeklisinin ilk altı aylık zammı enflasyon farkıyla yüzde 2.62’dir
Soru: 1) Emekli Sandığı emeklileri bu yıl ne kadar zam aldılar? 2) Emekli eşlerden biri vefat ettiğinde diğeri onun maaşından faydalanabilir mi? 3) Eşinden emekli maaşı alan bir kadın ölmüş babasının maaşından da aylık alabilir mi? İsmail BULUT Cevap: 1) Emekli Sandığı emeklilerine 2010 yılının ilk altı ayı için yüzde 2.5, ikinci altı aylık dönem için yüzde 2.5 zam yapıldı. Totalde zam oranı yüzde 5.3’e çıkıyor. 2009’un ikinci altı aylık dönemi için yüzde 0.0115 enflasyon farkı da dikkate alındığında 2010’un ilk altı ayı için emeklinin aylığı yüzde 2.62 oranında artırıldı. 2) Emekli eşlerden biri vefat ettiğinde hayata kalan eşe ölüm (dul) aylığı bağlanır. 3) Eşinin ve babasının bağlı olduğu sosyal güvenlik kuruluşlarına göre değişir. Örneğin, eşinden dolayı Emekli Sandığı’ndan dul aylığı alan birine SSK, babasından dolayı yetim aylığı bağlamazken, eşinden dolayı SSK’dan dul aylığı alan birine Emekli Sandığı babasından dolayı yetim aylığı bağlar.
2600 liranın altındaki konut kira gelirlerinin beyanı gerekmiyor
Soru: 2009 yılında dairemden aylık 500 liradan toplam 4 ay kira aldım. Bu kira için beyanname vermem ve vergi ödemem gerekiyor mu? Emekli aylığımdan başka gelirim yok. Mustafa ERİM Cevap: 2009’da konut kira gelirlerinin 2600 lirası, Gelir Vergisi’nden müstesna tutulmuş bulunuyor. 2600 lirayı aşmayan kira gelirlerinin beyan edilmesi gerekmiyor. 2600 lirayı aşan kira gelirleri beyan ediliyor. 2009’da elde ettiğiniz ve konut kira geliri istisnası olan 2600 liranın altında kalan, 2000 lira kira gelirinizi beyan etmeniz ve vergi ödemeniz gerekmiyor.
Fiili hizmet sürenizi 25 yıla tamamlamanız gerekiyor
Soru: 20 Ağustos 1960 doğumluyum. 8 Haziran 1977’de SSK’lı oldum. 681 gün prim ödedim. 1984-1986 arasında askerlik yaptım. 1992’den beri Emekli Sandığı’na bağlı memur olarak çalışmaktayım. Ne zaman emekli olabilirim? A.ALTAY Cevap: Kaç ay askerlik yaptığınızı ve memuriyete başlama tarihinizi bildirmemişsiniz. Sorunuzu, 1 Ocak 1992’de memuriyete başladığınız ve 20 ay askerlik yaptığınız varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, 25 yıl fiili hizmet süresi ve 51 yaş şartlarına tabi olursunuz. Fiili hizmet sürenizi 25 yıla tamamlayacağınız tarihte, Temmuz 2013’te emekli olabilirsiniz.
