Giriş
Soru: 3 Mart 1951 doğumluyum. 1983’te 20 ay askerlik yaptım. 1986’da 29 günlük sigortam var. 3 Ocak 2003’ten beri Bağ-Kur’luyum. Bağ-Kur’dan mı, SSK’dan mı daha erken emekli olabilirim? Yusuf KUŞ/Adana
[[HAFTAYA]]
Cevap: SSK’dan emekli olmanız avantajlı. Bağ-Kur’dan çıkıp, sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün prim ödediğinizde, SSK’da yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanmasının faydası olmaz. Dolayısıyla borçlanmaya gerek yok.
Harç mağdurları da aftan yararlanmalı
Soru: Harçlar Kanunun’da 5035 sayılı Yasa ile yapılan değişiklik sonucu yurtdışı finansal kuruluşlardan temin edilen kredilere ilişkin tüm işlemlerden harç alınmaması gerekirken ihtilaflı bir dosyaya ciddi tutarda yargı harcı ödememiz bizi mağdur etti. Torba Kanun’da uğradığımız haksızlığı giderecek düzenleme var mı? OSMAN
Cevap: 2001’de yaşanan ekonomik krizin etkilerini azaltmak, işletmelerin kredi maliyetlerinin düşürülmesi ve yatırımcıların yurtdışından kredi kullanmalarını teşvik etmek için, 5035 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 31’inci maddesi ile Harçlar Kanunu’nun 123’üncü maddesinin son fıkrasında değişiklik yapıldı. Değişiklike 2 Ocak 2004’ten itibaren işletme, bankalar, yurtdışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödenmelerine ilişkin işlemler harca tabi tutulmayacağına dair hüküm altına alındı. Ancak uygulamada yatırımcılara, işadamlarına ve işletmelere çeşitli zorluklar çıkarılarak, amaca uygun şekilde uygulanmasına mani olundu. Zorluklardan biri de yargının yapılan düzenlemeyi Yargı Harçları için uygulamaması oldu. Yargı, düzenlemedeki ‘harca tabi tutulmaz’ ibaresinin bir istisna hükmü olmadığı yönünde karar vererek, yersiz yargı harcı ödemelerine, dolayısıyla mağduriyetlerine yol açtı. Siyasi otorite, haksız uygulamayı gidermek için tekrar yasal düzenleme yaptı. 6 Haziran 2008 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan yasayla, ‘harca tabi tutulmaz’ ibaresi yerine ‘bu kanunda yazılı harçlardan müstesnadır’ ibaresini ekledi. Ve işletmelere bankalar, yurtdışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödenmelerine ilişkin işlemlerinin Harçlar Kanunu’ndaki tüm harçlarda müstesna tutulması sağlandı. Ancak, söz konusu düzenleme 6 Haziran 2008’de yürürlüğe konduğundan, 2 Ocak 2004 ile 6 Haziran 2008 arası sorunlu kaldı. Bu tarihler arasında, yanlış uygulamadan dolayı harç ödemek zorunda kalan mükelleflerin mağduriyetleri giderilmedi. Görüşmeleri devam eden son yılların en kapsamlı mali af yasa tasarısı ile bu mağduriyetin giderilmesi mümkün. Yasa tasarısına eklenecek tek bir maddeyle, yapılan ibare değişikliğinin yürürlük tarihinin 2 Ocak 2004 olarak değiştirilmesi, tüm sorunları giderecektir.
Askerliğinizin 5 gününü borçlanıp 1 yıl erken emekli olabilirsiniz
Soru: 10 Mayıs 1963 doğumluyum. 27 Mayıs 1985’te SSK’lı oldum. 7500 gün prim ödedim. Askerden sonra sigortalı oldum. 18 ay askerlik yaptım. Askerlik borçlanmamı ödersem ne zaman emekli olabilirim? İsmail Hakkı BALKAN
Cevap: Askerlik sürenizin 5 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 5 gün geri gider ve 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, askerlik borçlanmasından sonra prim ödemeseniz de 10 Mayıs 2011’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi borçlanmazsanız 49 yaşınızı beklemek zorundasınız. 5 gün askerlik borçlanmasıyla 1 yıl erken emekli olmanız mümkün.
Çeyiz yardımı için yetim aylığı alırken evlenmek gerekiyor
Soru: Eşim 5 ay önce çeyiz parası için başvuruda bulundu. 22 yıl önce babası vefat etmiş. Yalnız başvurudan sonra olumlu veya olumsuz bir cevap gelmedi. Bunu nasıl ve nereden öğrenebiliriz? Erkan TAŞ
Cevap: Çeyiz yardımını, anne veya babasından dolayı yetim aylığı alırken evlenen kız çocukları alabiliyor. Eşiniz babasından dolayı yetim aylığı alırken evlenmişse, çeyiz yardımı alabilir. Bunun dışındaki hallerde çeyiz yardımı alamaz. Şayet eşiniz belirttiğimiz gibi yetim aylığı alırken evlenmişse çeyiz yardımı alabilir. Bir dilekçe daha vererek gecikmenin nedenini öğrenebilirsiniz.
Emekli Sandığı başlangıcınız SSK açısından da başlangıç sayılır
Soru: 1968 doğumluyum. 1989’da vekil öğretmenlik yaptım. 2000 yılından beri SSK’lıyım. Emekli Sandığı’ndaki hizmetim SSK’ya başlangıç olarak geçer mi? Kemal TAŞ
Cevap: 1989’daki vekil öğretmenliğiniz SSK açısından da başlangıç sayılır. 1989 başlangıcınıza göre; 25 yıl sigorta, 5525 gün prim ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 5525 gün prim ödemeniz şartıyla, 52 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Talep ve görüşlerinizi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na iletebilirsiniz
Soru: Kadınların doğum borçlanmasıyla ilgili talep ve görüşlerimizi iletebileceğimiz bir birim var mı? Tuncay ELİBOL
Cevap: Kadınların doğum borçlanması ile ilgili talep ve görüşlerinizi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na, Sosyal Güvenlik Kurumu’na, Başbakan, Cumhurbaşkanı, parti başkanlarına, milletvekillerine ve gazetelerin genel yayın yönetmenlerine iletebilirsiniz.
En iyi çözüm işverenle uzlaşmak
Soru: 23 Mart’ta işe başladım. Girişimi 3 Haziran’da yaptılar. 25 Kasım’dan beri sigortam yatırılmıyor. Asgari ücretin altında çalışmaktayım. Devletin vermiş olduğu hiçbir vergi iadesini almadım. Haftalık, bayram izinleri ve mesailer verilmedi. Bunların verileceği önceden konuşulmuştu. Bu haklarımı almak için ne yapabilirim? Gökhan
Cevap: Belirttiğiniz sorunlar için, bölge çalışma müdürlüğüne şikâyette bulunabilirsiniz. Ayrıca, iş mahkemesinde dava açabilirsiniz. Ancak, işverenle uzlaşmak en iyi çözümdür. Şikâyet ve dava hakkınızı kullanmadan önce, işverenle görüşüp uzlaşma yolu aramanızda yarar var.
