Artık engelli Bağ-Kur'lular da erken emekli olabiliyor

Soru: 30 Ocak 1969 doğumluyum. 1 Ocak 1993 itibarıyla tarım sigortası başladı. 13 Mayıs 1997’de ise tarımdan ayrıldım. Esnaf olduğum için mecburi Bağ-Kur’a geçtim. 31 Mayıs 1997’de Bağ-Kur’lu oldum. 2 Ocak 2004’te Bağ-Kur kapatıldı. 5 yıl sonra 30 Eylül 2009 itibarıyla isteğe bağlı Bağ-Kur açıldı. Henüz 1 ay ödendi ve devam ediyor. Ayrıca yüzde 40 engelli raporum var. En kısa sürede emekli olabilmem için askerlik borçlanmamı yapsam, Bağ-Kur’dan mı yoksa başka sigortadan mı emekli olurum? Ne kadar prim ödemem gerekir? Fatih GÖKDEMİR/Zonguldak

Cevap: Yeni yasa, 1 Ekim 2008’den itibaren engelli Bağ-Kur’lulara da erken emekli olma hakkı tanıdı. Yüzde 40 raporu olan 4/b sigortalıları (Bağ-Kur), 18 yıl sigorta ve 4680 gün prim şartlarıyla emekli olabiliyor. Yaklaşık 3240 gün prim ödemeniz var. Askerlik sürenizi (18 ay kabul edilmiştir) borçlandıktan sonra 900 gün (30 ay) daha prim ödeyerek prim ödemenizi 4680 güne tamamlayacağınız tarihte 4/b sigortasından emekli olabilirsiniz.

2010 KDV iade sınırı 13 bin 300 lira oldu
Soru: İndirimli orana tabi olarak mal satanlar, indirime konu edemedikleri KDV’nin belli tutarı aşan kısmını geri alabiliyor. 2009 yılında iade sınırı 13 bin liraydı. 2009 yılı işlemlerine ilişkin olup, indiremediğimiz KDV’lerden 13 bin lirayı aşan kısmının iadesini talep edeceğiz. Bu tutar her yıl artıyormuş, iade sınırı 2010 yıllarında kaç liraya yükseldi? Zekeriya ATLI

Cevap: İndirimli orana tabi işlemlerde KDV iadesi talepleri, bu işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV tutarının iade sınırı her yıl yeniden değerleme oranında artırılmaktadır. 5 Aralık 2009 tarihli Resmi Gazete’de Maliye Bakanlığı’nca yayımlanan 113 Seri No’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile 2009 yılında 13 bin lira olan iade sınırına ilişkin tutar, 2009 yılı yeniden değerleme oranı olan yüzde 2.2 oranında artırılarak 2010 yılı için 13 bin liraya yükseltilmiştir. İndirimli oran (yüzde 1 ve yüzde 8) tabi mal satanlar, yüklendikleri ve indirim yoluyla yok edemedikleri KDV’den 2009 yılında 13 bin lirayı aşan kısmını, 2010 yılında da 13 bin 300 lirayı aşan kısmını iade yoluyla geri alabilecekler.

Anneniz 3600 günle 56 yaşında emekli olabilir
Soru: Annem 1958 doğumlu. 3 Eylül 1990’da SSK’lı oldu. 3198 gün primi var. Annem ne zaman emekli olur? Soner FEZAİ

Cevap: Anneniz kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 56 yaş şartlarına tabi. En geç 23 Mayıs 2011’den önce 402 gün daha prim ödeyerek prim ödemesini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2014’te 56 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.

Kişilerin yasa iptali için Anayasa Mahkemesi’ne dava açma hakkı yok
Soru: Eşim 1 Aralık 1948 doğumlu. 27 Nisan 1994’te Bağ- Kur’lu oldu. Ancak rahatsızlığı nedeniyle 15 Ağustos 2005’te terk etmek zorunda kaldı. Şu anda 4150 gün ödenmiş primi var. SSK’lı olsaydı, 15 yıl 3600 gün ile emekli olabiliyordu. Ancak kendisi Bağ-Kur’lu olduğundan emekli olamıyor. Aynı zamanda kendisi rahatsız, ne yapmalıyız? 1- Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırılıktan dava açabilir mi? Açsa kazanma şansı var mı? 2- Toplu olarak ödediği primleri yaşı geçtiğinden geri alabilir mi? Temel YAZICI/Trabzon

Cevap: 1) Kişilerin, Anayasa’ya aykırılık iddiasıyla yasaların iptali için Anayasa Mahkemesi’ne dava açma hakları yok. Ancak, başka bir nedenle açılacak olan davada, yasa hükmünün Anayasa’ya aykırı olduğu iddia edilebilir. Davaya bakan hakim, Anayasa’ya aykırılık iddiasını yerinde görürse, olayı Anayasa Mahkemesi’ne taşıyabilir. Zor, uzun ve garantisi olmayan bir yol. Sonuç olarak, yasa iptali için Anayasa Mahkemesi’ne dava açamazsınız.
2) Eşiniz emeklilik için aranan yaş haddini doldurduğundan, emekli olacak kadar primi yoksa, ödediği primleri, yaşlılık toptan ödemesi adı altında geri alabilir. Ancak, eşiniz askerlik borçlanması ve isteğe bağlı prim ödemek suretiyle 1250 gün daha prim ödeyerek, prim ödemesini 5400 güne tamamlayacağı tarihte Bağ-Kur’dan emekli olabilir.

1 Ekim 2008’den itibaren makam ve görev tazminatı alabilirsiniz
Soru: 1995 ile 1999 arasında belediye başkanlığı yaptım. Daha önce Emekli Sandığı’ndan emekli olduğum için prim ödemedim. Makam tazminatı da alamadım. Yeni yasada bu konudaki hüküm neleri kapsıyor? Makam tazminatı kapsamına alındık mı? Alındıysak ne zamandan geçerli? Ali Argon KULELİ

Cevap: Yeni yasaya göre, Emekli Sandığı’ndan 25 yıl fiili hizmet süresini doldurarak emekli olan ve 60 yaşını dolduranlar, 1 Ekim 2008’den itibaren belediye başkanlarına ödenen makam tazminatı ile görev veya temsil tazminatından durumunuza uyan alma hakkı var. 1942 doğumlu olup, 60 yaşınızı doldurduğunuzdan, 1 Ekim 2008’den itibaren makam ve görev tazminatı alabilirsiniz. Bunun için Sosyal Güvenlik Kurumu Kamu Görevlileri, Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığı/Ankara adresine yazılı olarak başvurmanız yeterli.