Giriş
Soru: 19 Haziran 2009’dan önce incelemeye alınan bir işletme olarak çok zor durumdayız. Aynı takvim yılı içinde yapılan düzenlemede, 8.5 aylık dönemde incelemeye alınanlar, varlık barışından yararlandı. 3.5 aylık dönemde vergi incelemesine alınanlar yararlanamadı. Bakanlıkta bu yanlış uygulamayı düzeltecek çalışma yapılıyor mu? Bu adaletsiz ve eşitlikten uzak uygulama Anayasa’ya uygun mu? Dava açılsa Anayasa mahkemesi bu haksız uygulamayı durdurur mu? Cevap: 19 Haziran 2009’dan sonra vergi incelemesine alınan mükellef, en geç 31 Aralık 2009’a kadar varlık (para, döviz, altın, menkul kıymet, diğer sermaye piyasası araçları ve gayrimenkul) beyan ederek, yurtdışından beyan ettiği varlığın yüzde 2’si, Türkiye’de bulunan varlığın yüzde 5’i oranında vergi ödemesi halinde, vergi incelemesi sonucu 2004-2007 yılları için bulunacak matrah farkından, beyan ettiği varlık tutarı mahsup edilerek, inceleme sonucu salınacak olan vergi ve kesilecek olan vergi ziyaı cezasından kurtulabiliyor. Buna karşın, 19 Haziran 2009’dan önce vergi incelemesine alınan mükellefler, varlık barışı kapsamında varlık beyan ederek incelenen olumsuz sonuçlarından kurtulamıyor. Sorunuzda da belirttiğiniz gibi, uygulama eşit ve adil değil. Maalesef varlık barışı uygulamasının birkaç zafiyetinden biri de 19 Haziran 2009’dan sonra incelemeye alınanların varlık barışının vergisel avantajlarından yararlanmasına karşın, bu tarihten önce incelemeye alınanların yararlanamamasıdır. Yasa Anayasa’ya açıkça aykırı olsa da bireylerin Anayasa Mahkemesi’ne iptal davası açma hakkı yok. Sadece açtıkları bir dava da 5811 sayılı Kanun’un Geçici 4’üncü maddesinin Anayasa’ya aykırılığı ve iptal edilmesi gerektiği iddiasında bulunulabilir. Davayı gören mahkeme, iddiayı yerinde bulursa, söz konusu yasa maddesini iptal için Anayasa Mahkemesi’ne taşıyabilir. Uzun ve garantisi olmayan bir yol. Doğru olanı yetkililerin haksız ve adaletsiz olan bu uygulamayı düzeltmeleridir. Bir iki maddelik yasal bir düzenlemeyle:
1) 19 Haziran 2009’dan önce vergi incelemesine alınanların da varlık barışından yararlanmaları,
2) 2008’in de varlık barışı kapsamına alınması,
3) Sahte ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleyen ve kullananların varlık barışından yararlanmasına imkan tanınmalı,
4) Yıl sonunda dolacak olan varlık beyan süresinin en az 3 ay uzatılması, hem eşit olmayan haksız ve adaletsiz uygulamalara son verir. Hem de yasa kendisinden beklenen şekilde, gerek yurtdışındaki varlıkların Türkiye’ye getirilmesi, gerekse Türkiye’de olmakla birlikte işletmenin kayıtları arasında yer almayan varlıkların kayıtlara alınmasını sağlamış olur. Hem de ciddi tutarda vergi hasılatıyla beraber.
SSK emekli aylığı alan dul kız çocuğuna yetim aylığı bağlamaz
Soru: Hemşire emeklisiyim. Eşimden ayrıyım. SSK emeklisi babamın ölümünden dolayı dul ve yetim maaşı alabilir miyim? Hava KIRANKAYA Cevap: SSK, sosyal güvenlik kurumlarından emekli aylığı alan dul kız çocuklarına anne ve babalarından dolayı yetim aylığı bağlamaz. Emekli aylığı aldığınız için babanızdan dolayı SSK’dan emekli aylığı alamazsınız. Fakat, siz SSK’dan, babanız da Emekli Sandığı’ndan emekli olsaydı, babanızdan dolayı yetim aylığı alabilirdiniz. Bu durum SSK ve Emekli Sandığı kanunlarının farklı olmasından kaynaklanıyor. Çevrenizde bu durumda olup, yani hem emekli aylığı hem de babasından yetim aylığı alanlar, sizi yanıltmasın.
Başlangıç, adınıza ilk kez prim yatırılan tarihtir
Soru: 18 Şubat 1999’da Emekli Sandığı’nda işe başladım. 19 Şubat 2003’ten beri SSK’lıyım. Bu durumda emeklilik açısından başlangıç tarihim 18 Şubat 1999 mu yoksa 19 Şubat 2003 mü? Emekli olmak için ödemem gereken prim gün sayısı 5975 gün mü? Yoksa 7000 gün mü? Özcan ŞİMŞEK Cevap: Emeklilik açısından sigorta başlangıç tarihi olarak, Emekli Sandığı’na tabi olarak çalışmaya başladığınız 18 Şubat 1999 dikkate alınacaktır. Bu tarihe göre emekli olmak için 25 yıl sigorta, 5975 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. Bu üç şartı birlikte yerine getireceğiniz tarihte emekli olabilirsiniz.
Ortaklar kapatılacak işletmenin mallarını emsal bedeliyle çekebilir
Soru: Ortaklık olarak faaliyet gösteren işletmemizi kriz nedeniyle yıl sonunda kapatacağız. Stokları yıl sonuna kadar sıfırlamak için, işletmenin mallarını ucuz pahalı elden çıkarmaya çalışıyoruz. Ancak, bazı demirbaşları ve işletmeye kayıtlı bir adet dükkânı yıl sonuna kadar satamayacağımız anlaşılıyor. Yıl sonunda elimizde kalan mal, demirbaşlar ve dükkânı ortaklar olarak işletmeden çekerek işletmeyi kapatabilir miyiz? Bu durumda KDV ödememiz gerekir mi? Ali T. Cevap: Tabiki ortaklar olarak, işletmeye ait olup satılmayan mallar ile işletme demirbaşlarını ve işletmeye kayıtlı gayrimenkulü işletmeden çekmeniz mümkün. Ancak, mal demirbaş ve gayrimenkulün emsal bedel üstünden kendi adınıza fatura düzenlemeniz ve KDV ödemeniz gerekir. Ayrıca, söz konusu mal, demirbaş ve gayrimenkul satışı nedeniyle işletme bünyesinde oluşacak kazancın ortaklar tarafından beyan edilerek, doğacak Gelir Vergisi’nin ödeneceğine şüphe yok.
Askerliğinizin 40 gününü borçlanıp hemen emekli olabilirsiniz
Soru: 4 Ağustos 1961 doğumluyum. Askerlikten sonra 4 Şubat 1985’te SSK’lı oldum. 8328 gün prim ödemem var. Son çalıştığım işyerinden 30 Temmuz 2009 itibarıyla çıkış aldım. Tekrar bir iş bulamadım. Günüm az kaldığı için de sigortamı devam ettirmedim. Primim tavana yakın yattığı için, düşük yatırılması halinde emekli maaşımı etkileyeceği söylendi. Bu şartlara göre emeklilik dilekçemi ne zaman verebilirim? Ortalama emekli maaşım ne kadar olur? Melih ACARTÜRK Cevap: Askerlik sürenizin 40 gününü borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 40 gün geri gider ve 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanma bedelini ödeyerek 24 Aralık 2009’da emekliliği hak eder ve bu tarihte dilekçenizi verebilirsiniz. Askerlik sürenizi borçlanmazsanız 25 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 4 Şubat 2010’da emekli olabilirsiniz. Emekli aylığını hesaplayabilmek için, tüm çalışma döneminde (her ay için) ödediğiniz prime esas aylık kazanç tutarının bilinmesi gerekiyor. Çalışma döneminde tavana yakın kazanç tutarı üstünden prim ödediğinize göre emekli aylığınızın yüksek olacağını söyleyebiliriz.
