Giriş
Soru: Babam 1980-1990 yılları arasında İstanbul Üniversitesi’nde memur olarak çalıştı ve istifa ederek görevinden ayrıldı. Yeni bir kanunla tazminat hakkını alabildiği konusunda bir duyum aldık. Bu konuda bilgi verebilir misiniz? Tülay BEKAR ÖZTÜRK Cevap: Torba kanunda babanızın emekli ikramiyesi almasına ilişkin düzenleme yok. Ancak, babanızın emekli ikramiyesi almasına mani olan yasa maddesinin iptali için, ana muhalefet partisi Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulundu.
[[HAFTAYA]]
Anayasa Mahkemesi’nin vereceği karardan sonra babanızın emekli ikramiyesi alıp alamayacağı belli olur. Ancak, babanız isterse emekli ikramiyesini Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan talep eder, ret yazısı geldiğinde idare mahkemesine, uygulamanın Anayasa’ya aykırılığı iddiası ile dava açabilir.
İsteğe bağlı sigortanızı tekrar başlatabilirsiniz
Soru: Beni çalıştığım yerden çıkarmak istiyorlar. Ben de isteğe bağlıya dönmek istiyorum. Daha evvelden isteğe bağlıya müracaat etmiştim. İş bulunca bıraktım. Şimdi isteğe bağlıya dönebilir miyim? Selma YEŞİL Cevap: Sigortalı olarak çalıştığınız işten ayrıldıktan sonra, isteğe bağlı sigortaya tekrar dönmeniz mümkün. Bunun için yapmanız gereken, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğüne yazılı olarak başvuru yapmaktan ibarettir.
Geçmiş günleri borçlanmak mümkün değil
Soru: 10 Temmuz 1963 doğumluyum. 20 Ocak 1994’te SSK’lı oldum. 4 yıl devam ettim. 4 yıl Bağ-Kur’a prim ödendi. 14 Eylül 2006’dan beri SSK’lı olarak çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Ümriye ATİLA Cevap: SSK’da 20 yıl sigorta, 5675 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 2645 gün daha prim ödeyerek, 3030 gün olan prim ödemenizi 5675 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Aradaki boş günleri borçlanmanız mümkün değil. Çünkü mevzuatımızda bu tür borçlanmaya izin veren düzenleme bulunmuyor.
Başlangıcınız SSK’dan emekli olmayı avantajlı kılıyor
Soru: 19 Mart 1959 doğumluyum. 1979’da askere gittim. 1981’de sigortamı başlattım. 1987’den itibaren 12 yıl 3 ay Bağ-Kur’a prim ödedim. 2004’te SSK’ya geçtim. SSK’da toplam 618 gün primim bulunuyor. Bağ-Kur’da 12 yıl 3 ay. Ne zaman emekli olabilirim? Askerliğimi saydırabiliyor muyum? Yaştan emekli olabilir miyim? Kaç gün daha SSK ödemeliyim? Nevzat ÖZDEMİR Cevap: Emekli olmak için Bağ-Kur’a tabisiniz. Bağ-Kur’da iki şekilde emekli olabilirsiniz: 1) 25 yıl prim ve 52 yaş şartlarına tabi olarak. 11 yıl 1 ay daha prim ödeyerek ödemenizi 25 yıla tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi borçlanmanız halinde, askerlik süreniz kadar az prim ödersiniz. 2) 15 yıl prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak. Bu seçenekte de 1 yıl 1 ay prim ödeyerek, toplam prim ödemenizi 15 yıla tamamlamanız şartıyla, 19 Mart 2017’de emekli olabilirsiniz. Prim eksiğiniz kadar askerlik borçlanması yaparak, prim eksiğinizi tamamlayabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihiniz SSK’dan emekli olmanızı avantajlı kılıyor. 2004’te başladığınız sigortalı çalışmanızla 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da 25 yıl sigorta, 5000 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemenizi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Bu seçenekte askerliğinizi borçlanmaya da gerek yok.
Bağ-Kur sigortalısının doğum borçlanması hakkı yok
Soru: İsteğe bağlı Bağ-Kur’luyum. 27 Mart 1981 ve 15 Kasım 1982’de doğum yaptım. Doğum borçlanmasıyla 4 yıl geriye dönük yararlanabilir miyim? Bu durumda sigorta başlangıç tarihim geriye çekilir mi? Semiha AKBULUT Cevap: Doğum borçlanmasından 4/a’lılar (SSK) yararlanıyor. Bağ-Kur’lu doğum borçlanması yapamıyor.
Bağ-Kur’da 9000 gün, SSK’da 5600 günle emekli olabilirsiniz
Soru: 1970 doğumluyum. 9 Haziran 1992’de Bağ-Kur’lu oldum. 13 yıl 11 ay 11 gün prim ödedim. 31 Ağustos 2006’da çıkışım var. Eylül 2006’da SSK’ya geçtim. 705 gün prim ödedim. 1) Ne kadar süre daha prim ödemesi yapmam lazım? 2) Ne zaman emekli olabilirim? 3) İnşaat işçisi olarak prim ödememin emekli olduktan sonra maaşıma bir yansıması olacak mı? Rahmi ÖZDEMİR Cevap: 1) Bağ-Kur’da prim ödemenizi 25 yıla tamamlamanız lazım. 2) Bağ-Kur’da 25 tam yıl prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Ara vermeden prim ödeyerek toplam ödemenizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 3) Sigortalı çalışarak, 555 gün daha prim ödeyip, SSK’ya ödediğiniz 705 gün primi 1260 güne tamamlamanız halinde, SSK’da 25 yıl sigorta, 5600 gün prim ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. 555 günden sonra prim ödemeseniz de 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 4) İnşaat işçisi olarak prim ödemeniz 9000 gün yerine SSK’da 5600 gün prim ödeyerek emekli olmanızı sağlıyor. SSK’dan emekli olduğunuzda Bağ-Kur’a nazaran daha fazla aylık alırsınız.
Yersiz ödenen 36 aylık borcunuzu af kanunundan yararlanarak taksitle ödeyebilirsiniz
Soru: Sigortalı çalıştığım gerekçesiyle babamdan aldığım yetim aylığını kestiler ve 36 aylık aylığı da faiziyle geri istiyorlar. Aftan yararlanabiliyor muyum? Zuhal Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından fazla veya yersiz ödenen gelir ve aylıklar aftan yararlanıyor. Yersiz ödenen 36 ay yetim aylığına ilişkin, borç aslı ile borç aslına kanuni faiz uygulanan sürenin başlangıcından, kanunun yayımlandığı tarihe kadar geçen süre için enflasyon oranında hesaplanan gecikme bedelini, 4 ay içinde ödemeniz gerekiyor. Borcunuzun ilkini kanun yayımlandıktan sonra 4 ay içinde olmak üzere iki ayda bir eşit taksitlerde ödeyebilirsiniz. 12 ayda 6 taksitte yüzde 5, 18 ayda 9 taksitte yüzde 7, 24 ayda 12 taksitte yüzde 10, 36 ayda 18 taksitte yüzde 15 faiz uygulanır.
