Toplu prim ödeyerek gün kazanıp emekli olma usulü yok

Soru: Eşim 24 Ağustos 1953 doğumlu. Belediyede 1978 ile 1982 tarihleri arasında Emekli Sandığı’na bağlı memur olarak çalıştı. 15 Mayıs 1982’de doğum iznini takiben 6 ay da ücretsiz iznini alıp 1983’te işinden ayrıldı. Borçlanmak suretiyle emekli olabilir mi? Toplu olarak parasını yatırmak mümkün mü? Oğuz KOÇAN Cevap: Sosyal güvenlik sistemimizde gerideki boş günleri borçlanarak kazanıp emekli olma usulü bulunmuyor. Toplu para ödeyerek eşinizi emekli edemezsiniz. Eşiniz 8 Eylül 1999 itibarıyla 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Eski yasaya göre; SSK’da yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabi. Sigortalı çalışarak primini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.

[[HAFTAYA]]

Yargı kıdem tazminatı alanın yıllık izin yönünden de kıdeminin sıfırlandığı görüşünde

Soru: Kıdem tazminatımı alarak 2010’da askere gittim. Askerlik dönüşü aynı işyerinde işe başladım. Ancak kıdem tazminatımı aldığım için yıllık izin hesaplamasında askerlik öncesi hizmetimin hesaba alınmayacağı, bunu bir genelge ile genel müdürlük tarafından yayınlandığı tarafıma bildirildi. Daha önceki bazı yorumlara bakıldığında askerlik hizmeti için bunun bir istisnai durum oluşturduğu anlaşılıyor. Buna göre; işyeri genel müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurarak yapılan uygulamanın düzeltilmesini isteyeceğim. Fakat bunu bir kanuni dayanak (kanun, tüzük, yönetmelik) ile ispat etmek istiyorum. Bunun için gerekli kaynak neresidir? Askerlik hizmetinin müstesna durum oluşturması durumunu nasıl ispat edebilirim? Mahir ÖZDOĞAN Cevap: Yasada açık hüküm yok. Bu nedenle bu konu yargı kararlarıyla yönlendirilmektedir. Nihai yargı mercii olan Yargıtay konuyla ilişkin ihtilaflarda kıdem tazminatı alarak ayrılanın kıdemini sıfırladığından, daha sonra tekrar aynı işyerinde çalışmaya başlaması halinde, kıdemin sıfırdan başlatılarak yıllık ücretli izin hakkının yeni çalışan gibi hesaplanması yönünde kararlar vermektedir. Yargıtay’ın söz konusu kararları çerçevesinde sizin gibi kıdem tazminatı alarak ayrılan ve daha sonra aynı işyerinde işe başlayanın bir yıl çalışma süresini doldurmadan yıllık ücretli izin hakkı bulunmuyor. Maalesef bu uygulamada askerlik nedeniyle kıdem tazminatını alarak ayrılma bir ayrıcalık oluşturmuyor. Yıllık ücretli izin hesabında askerlikten önceki çalışma süreleriniz dikkate alınmaz. İşveren aleyhine dava açsanız da Yargıtay aksi yönde kararlar verdiğinden, bir şey elde edemezsiniz. Bize göre de Yargı’nın bu kararı yersiz. Çünkü kıdem tazminatı ile yıllık ücretli izin ayrı ayrı müesseseler olup, biri açısından kıdemin sıfırlanması diğeri açısından da kıdemin sıfırlandığı anlamına gelmez. Umarız Yargıtay görüşünü değiştirir de çalışanların izin haklarındaki bu yersiz kısıtlama kalkmış olur.

Emekli Sandığı’ndan ölüm aylığı bağlanması için annenin dul ve muhtaç olması gerekiyor

Soru: Temmuz 2009’da devlet memuru olan (8 yıl 3 ay) ağabeyim vefat etti. Annem çalışmıyor. Ama işçi emeklisi olan babamın SSK güvencesinden yararlanıyor. Bekar olan ağabeyim 30 yaşında vefat etti. Ayrıca ağabeyim maaşını Emekli Sandığı’ndan alıyordu. Annem ağabeyimden maaşa bağlanabilir mi? Aylin KAZLI Cevap: Emekli Sandığı’ndan anneye aylık bağlanması için, annenin dul ve muhtaç olması gerekiyor. Anneniz dul olmadığından ağabeyinizden dolayı ölüm aylığı alamaz. Babaya aylık bağlanması için de babanın muhtaç ve 65 yaşını doldurmuş olması, 65 yaşından küçüklerde ise çalışarak geçimini sağlayamayacak derecede malul ve muhtaç olma şartı var. Bu şartları taşımayan babanız da ölüm aylığı alamaz.

739 gün prim ödeyip 51 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz

Soru: 8 Eylül 1971 doğumluyum. 1 Ocak 1989’da SSK’lı oldum. 4711 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olurum? Erdal OÇAR Cevap: 25 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 739 gün daha prim ödeyerek, priminizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 8 Eylül 2022’de emekli olabilirsiniz.

İç hukuk yolları tamamlamışsınız Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurabilirsiniz

Soru: Bir işyerinde 9.5 yıl çalıştım. Komplo düzenlenerek, elemanları kandırarak hakkımda düzmece yazılı ifadelerle işimden ayırdılar. Yardımcı olduğum, düğünlerine gittiğim, hasta ziyaretlerinde bulunduğum elemanlarımı, güya taciz etmişim. Bu nedenle işimden oldum. Ancak olayın bir komplo olduğunu anladılar ve çok pişman oldular. İşyerini mahkemeye verdim. Benim üç adet şahidim geldi. Şahitlik yaptı. Ancak işverenin şahitleri ve hakkımda yazılı şikayette bulunan hiç kimse mahkemeye gelmedi. Mahkemeyi kazandım. Temyiz ettiler. Temyiz mahkeme kararını bozdu. Tekrar mahkemelik olduk. Yine şahitleri gelmedi. Yine kazandık ve yine temyize gönderdiler. 1.5 yıl sonra temyiz davayı reddederek mahkemeyi bitirdi. Haksızlığa uğrayarak davayı kaybettim. Böyle bir şey olur mu? Ben hakkımı nerede arayacağım? O. DURDAĞI Cevap: Uğradığınızı iddia ettiğiniz haksızlığa karşı yapmanız gerekeni yapmış ve dava açmışsınız. Ancak yerel mahkemeyi kazanmanıza rağmen nihai yargı mercii olan Yargıtay’da davayı kaybetmişsiniz. Maalesef iç hukuk yolları tamamlanmış. Bundan sonrası için tek yol, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi. Adı geçen mahkemeye başvurarak, hakkınızı orada arayabilirsiniz.

3600 günle 60 yaşı doldurmanız gerek

Soru: 1960 doğumluyum. 1982’de SSK’lı oldum. 3600 gün prim ödedim. Yaştan ne zaman emekli olabilirim? Mehmet HANÇER Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 2020’de 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.