Giriş
Temmuz ayının en ilginç arkeoloji haberleri
2017 yılının Temmuz ayında, Türkiye’de ve dünyada yapılmış en ilginç arkeoloji haberlerini kaçıranlar için bu listede derledik.
1- Mısır’daki Ortaçağ mağarasında 'Allah Dışında Tanrı Yok' yazısı bulundu
Mısır’ın Kızıldeniz sahil şeridi üzerinde yer alan bir mağaranın duvarlarında, taş üzerine oyulmuş ve ortaçağdan kalma Arap harfleri keşfedildi. Yazılardan birinde; “Allah dışında tanrı yoktur” yazıyor. Bugüne kadar bunlar gibi hiç yazıt bulunamadı.
2- Bilinen en eski darbeciler 2 bin 600 yıl önce Atina'da
Atinalı bir soylu olan Kylon, olimpiyat oyunlarının ilk kayıtlı galibiydi. Ancak tarihe, iktidarın tek sahibi olabilmek adına, Atina’yı bir darbe girişimiyle ele geçirmeye çalışması sonucunda geçmişti. İskelet kalıntıları, MÖ 8. yüzyıldan kalma büyük bir mezarlık olan Falyron Delta Nekropolü’nde keşfedildi. Elleri demir kelepçelerle bağlanmış 80 kişi, bulundukları toplu mezara köle olmadıklarını savlayan bir düzen dahilinde yerleştirilmişlerdi.
3- Hipokrat’ın araştırmalarını içeren bin 500 yıllık el yazması
Sina yarımadasının güney ucunda, Sina Dağı’nın eteklerinde yer alan Azize Katerina Manastırı, dünyanın en eski Hıristiyan manastırlarından biri olma özelliğini taşıyor. Bu görkemli yapıda gerçekleştirilen son restorasyon çalışmaları sırasında, ünlü Yunan Hekim Hipokrat’ın bir araştırmasından elde edilmiş tıbbi bir reçete içeren bin 500 yıllık el yazması ortaya çıkarıldı.
4- Zamanla sağlamlaşan Roma duvarlarının kimyası çözüldü
Binlerce yıl önce inşa edilmiş olan Antik Roma betonarme deniz yapıları, günümüzde ilk yapıldığı zamandan daha güçlü bir şekilde ayakta duruyor. O halde modern beton karışımları deniz suyuyla temas ettikten onlarca yıl sonra bozulurken, Antik Roma yapıları nasıl daha da güçleniyor? Uzmanlar, volkanik materyaldeki elementlerin deniz suyuyla nasıl bir tepkimeye girip, yapıyı daha da sağlamlaştırdığını keşfetti.
5- İnsanlar sanılandan çok daha önce Neandertallerle çiftleşmeye başladı
Neredeyse yüzyıl boyunca Neandertaller modern insanların atası olarak sayılıyordu. Fakat yeni oluşturulan senaryoda Neandertallerin modern insanlarla olan bağlantısı çözüldü ve görülüyor ki soyumuzun üyeleri, Neandertallerin ataları arasındaydı. Araştırmacılar 100 bin yıl önce Almanya’nın güneybatısında yaşamış olan bir Neandertalin mitokondrilerinde bulunan antik DNA’yı diziledi. Anneden çocuklara aktarılan ve kemikte nükleer DNA’dan daha fazla bulunan bu DNA’nın erken modern insanlarınkine olan benzerliği bulundu.
6- Mısır’daki 3 bin yıllık ahşap protez
Neredeyse 3.000 yaşında olduğu tahmin edilen buluntu, Luksor yakınlarındaki Şeyh’Abd el-Qurna Nekropolü’nde bir kadın mezarında bulundu. Eşsiz buluntuyu modern mikroskop ve X-ray teknolojisi ile bilgisayar tomografisi kullanarak inceleyen uluslararası ekip, ahşap ayak parmağının bir rahibin kızı olduğu düşünülen sahibinin ayağına uyması için birkaç kez düzeltildiğini tespit etti. Muhtemelen dünyanın en eskisi.
7- Neandertaller 130 bin yıl önce kürdan kullanıyordu
Bir Neandertal dişinde bulunan “kürdan” olukları, arkaik insanların diş problemlerini 130 bin yıl önce tedavi etmeye çalıştığını gösteriyor. Araştırmacılar bulguyu tarihöncesi dişçiliğin bir kanıtı olarak görüyor. Daha önce yapılan birçok araştırmada, bazıları 2 milyon yıl öncesine uzanan eski insanların fosilleşmiş dişlerinde kürdan olukları tespit edilmişti; ancak bu davranış çoğu zaman Neandertallerle ilişkilendirilmemişti. Araştırmacılar, bir Neandertal bireyin ağzının sol tarafındaki dört mandibular dişi analiz ettikten sonra bulguları yayınladı.
8- 3 bin 500 yıl önce Mısır’da mumyalamanın nasıl olduğunu gösteren yüz
Firavun Thutmose III zamanında Ahırlar Şefi olarak bilinen ve şehrin ileri gelenlerinden sayılan Nebiri’nin yüzü mumyalama tekniklerine ışık tutuyor. Arkeologlar, Mısır’ın MÖ 1550’den MÖ 1292’ye kadarki dönemini kapsayan 18. Hanedanlık’ta yer alan ve hanedanın ileri gelenlerinden biri olarak kabul görmüş Nebiri’nin yüzünü yeniden canlandırdı. Araştırmalar, o dönemde kraliyet dışı elitlerin cenaze törenlerine ışık tutarak, cesedinin mumyalanması için nasıl hazırlandığına dair yeni bilgiler de ortaya koyuyor.
9- Denisovalılara ait 200 bin yıllık dördüncü fosil
Sibirya’da, Altay Dağları’ndaki bir mağarada bulunan yeni bir Denisovalı fosili, kendi türünün dördüncü örneği ve yaklaşık 200 bin yıllık. ibirya’da, Altay Dağları’ndaki bir mağarada bulunan yeni bir Denisovalı fosili, bu sır dolu insan türü hakkında yeni ipuçları sağlayabilir. Bulunan fosil kendi türünün dördüncü örneği ve yaklaşık 200.000 yıllık. Sibirya’nın Denisova mağaralarında keşfedilen eski insanlardan elde edilmiş DNA analizleri sayesinde Denisovalıların, Neandertallerin kardeş grubunu oluşturduğu ortaya çıkarıldı. 470.000 ila 190.000 yıl önce iki grubun ataları birbirlerinden ayrıldılar.
10- Side Antik Kenti’nde orijinal yerinde iki heykel bulundu
Antalya’nın Manavgat ilçesinde bulunan Side Antik Kenti’nde sürdürülen kazılarda Roma dönemine ait MS yapılmış başsız kadın ve erkek heykelleri bulundu. M Yapısı olarak isimlendirilen yapının Güney Stoa’sında gerçekleştirilen çalışmalarda iki heykel bulundu. Geç Antik Çağ’da olasılıkla bir çeşme yapısına dönüştürülen M Yapısı Güney Stoasının nişleri içerisinde, birisi kadın diğeri erkek iki heykel tespit edildi. Her iki heykel de nişler içerisinde ve ayakta yani “in situ” olarak ele geçti. Kaynak: arkeofili