Selin Keleş
selin.keles@posta.com.tr

‘Bisikletli Kadın İnisiyatifi’ fikrinin çıkış noktası nedir?

Seçil Öznur: Bizi bisiklet birleştirdi. Etkinliklere gide gele yollarımız kesişti. Özlem, Çekmeköy’de oturuyor Beşiktaş’taki işine bisikletle gidiyor. Zeynep ve diğer arkadaşlarımız da işlerine bisikletle gidip geliyorlar. Bizim gibi kadınlar vardır diye düşündük. Sesimizi duyurabilmek adına 2015’te Facebook’ta Bisikletli Kadın İnisiyatifi Grubunu kurduk..

Neden sadece kadınlar?

Özlem Oktay: Önceden hep erkek gruplarla bisiklete biniyordum. Bisiklet camiası çok erkeksi bir görünüme sahip. Formalar, taytlar... Aslında günlük kıyafetlerle de bisiklete binilebiliyor, kadınlara bunu göstermek istedik.

Zeynep Arapoğlu: Benim motivasyonum kadınları, işe bisikletle gidebileceklerine inandırmak oldu.

Kaç kişisiniz?

Z.A.: Facebook Grubumuzun üye sayısı 6 bin kişiyi geçti. Türkiye’nin birçok şehrinden kadınlar da sosyal medyada bize destek veriyor.

Bisiklet Kılavuzu’nuz var bir de...

S.Ö.: Bisiklet seçerken neye dikkat edelmeli, trafiğe çıkmadan önce ne yapılmalı, çocuğunuzu taşıyacaksanız nelere dikkat edilmeli? Gibi bilgilerin olduğu bir başlangıç kılavuzu.

Hedefiniz nedir?

S.Ö.: İstanbul’da yaşayan beş milyon kadın bisiklete binsin istiyoruz.

Grubunuza sadece bisiklete binmeyi bilenler mi katılabiliyor?

Z.A.: Türkiye’de kadınların önemli bir kısmının bisiklete binmeyi bilmediğini fark ettik. Çoğu kadının içinde çocukluk uhdesi olarak kalmış. Kimine hiç bisiklet alınmamış, kimi bisikletten düşmüş, birisi kızmış, korkmuş bir daha binememiş.

S.Ö.: Üç hafta önce Kalamış Parkı’nda eğitim yaptık, Kadıköy Belediyesi bisikletleri temin etti. 19’dan 69 yaşına katılan kadınlara eğitim verdik. Üç yıldan bu yana sayemizde pek çok kadın bisikletle trafiğe çıkmaya başladı.

MİNİBÜSLER ZORLUYOR

Bu şehirde bisikletle trafiğe çıkmak tehlikeli gibi... Kadınlara ne önerirsiniz?

S.Ö.: Otomobille ilk defa trafiğe çıktığınızı düşünün veya yeni telefon aldınız, hiçbir özelliğini bilmiyorsunuz. Benzer durumlar. Pratik yapa yapa öğreniyorsunuz.

Z.A.: Başlangıçta rutin önemli. O yüzden ilk etapta sürekli kullandıkları bir yolu bisikletle gitmelerini tavsiye diyorum.

Ö.O.: Fiziksel aktivite ihtiyacını bisikletle karşılamaya karar vermeleri de önemli bir adım oluyor.

Bisikletle toplu taşımaya rahat binebiliyor musunuz?

Bazı kurallar var. Belli saatlerde otobüslere bisikletler alınmıyor. Katlanır bisikletler alınıyor, büyük bisikletler alınmıyor. Toplantılarda bunları da konuşuyoruz, rotalar çiziyoruz.

Sizi neler olumsuz etkiliyor?

S.Ö.: Trafik ve sürücülerin eğitimsizliği. Bizim nereden gitmemiz gerektiğini bilmiyorlar. Herkes bize kaldırımı gösteriyor ama trafik kanununa göre kaldırımdan gitmemiz yasak. Yolun sağ şeridinden gitmemiz gerekiyor.

Ö.O.: Otobüs ve minibüslerle aynı şeridi paylaşıyoruz. Ve neredeyse İstanbul’da aynı kilometreyi yapıyoruz, 10-15 km. Minibüsler sinyal vermeden durabiliyor ya da ani manevralar yapabiliyorlar ve bisikletliyi zor duruma sokuyorlar.

Z.A.: En büyük problem trafiğin kaotik ortamı. Şunun yanından bir an önce geçip kurtulayım da, o ne yaparsa yapsın, çekilsin önümden gibi tepkiler. Bir de o kadar kalabalık ki park edecek yer yok.

Birkaç gün önce Zonguldak’ta bir kadın, “Evli kadınsın, bisiklete binmeye utanmıyor musun?” diye taciz edildi...

Ö.O.: Bu olay köpürtüldükçe sanki bisikletlilere, özellikle kadınlara bir tepki varmış gibi anlaşılabilir, karşıt gruplar oluşabilir. Buna gerek yok.

KADINLAR YOL VERMİYOR

Siz hiç tacize uğramadınız mı?

S.Ö.: Yolda rahatsız edenler oluyor. Ama kadın olduğumuzdan değil, bisikletli olduğumuzdan. Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği’yle iletişime geçtik. Bize tacizle mücadele eğitimi verecekler.

Z.A.: 2013’ten beri trafikte bisiklet kullanıyorum. İlginç ama kadınlar yol vermiyor, erkekler veriyor. Benim gözlemim bu.

Ö.O.: Ben de taciz yaşadım, o an nasıl savaşacağımı bilemedim ve etkisinde kaldım. Bisiklet kullanmayı bırakmayı bile düşündüm. Ama sonra anladım ki olay bisikletle, benimle ya da kıyafetimle alakalı değil. Tamamen taciz eden kişiyle alakalı. Tacizler bizi yıldıramaz.

Hırsızlık sorunu yaşıyor musunuz?

Ö.O.: Yaşıyoruz, bisikletimi olabildiğince gözümün önünde tutmaya çalışıyorum.

Z.A.: Kilitler işe yaramıyor, bisikleti ya da bağladığınız yeri sökebiliyorlar. En iyi kilit, bisikletin gözünüzün önünde olması.

Kar, yağmur, çamur... Hava koşullarından etkilenmiyor musunuz?

S.Ö.: Çok rüzgâr varsa deniz kenarından gitmiyoruz. Ama karda sürmek çok zevkli, bütün yollar bizim oluyor. Arabanıza kar lastiği takıyorsunuz, bisiklet için de aynı.

Türkiye’de bisikletle en rahat edilen şehirler hangileri?

Konya, İzmir ve Muğla’da Ula.

- Başlangıçta bir Facebook grubu olarak doğup şu anda binlfaerce kadına ulaşıyorsunuz. Bu anlamda Facebook (ya da sosyal medya) size ne gibi avantajlar sağlıyor?

Facebook bizim iletişim kurmak için en çok kullandığımız platform. Grup üyeleri ile olan iletişimimizi buradan sağlıyor, etkinliklerimizi buradan duyuruyor ve organize ediyoruz. Bu anlamda çok interaktif bir grubumuz var. Örneğin bizim çocuğumuz yok ama zaman zaman annelerden çocuklarıyla bisiklete binmek konusunda sorular geliyor. Bu gibi durumlarda konuyla ilgili deneyim sahibi üyelerimiz gelen soruları yanıtlıyor