Giriş
Soru: 25 Mayıs 1963 doğumluyum. 9 Temmuz 1979’da SSK’lı oldum. 1999-2001 yılları arasında sözleşmeli öğretmen olarak çalıştığım günlerim hizmet dökümümde görünmemektedir. Okuldan aldığım yazıda ayrıntılı olarak döküm verildi ve okulda çalıştığımı kanıtlayabiliyorum. Bugünlerimi kazanabilmek için ne yapabilirim? Ayşe GÖNCÜ
[[HAFTAYA]]
Cevap: Milli Eğitim’in sözleşmeli öğretmenin primini ödemediği düşünülemez. Sonuç olarak resmi bir kurumda görev almışsınız. Primleriniz mutlaka yatırılmıştır. Çalıştığınız okuldan aldığınız belgelerle öğretmenlik yaptığınız ilin sosyal güvenlik il müdürlüğüne başvurun. Muhtemelen bir hata veya yanlışlık vardır. Yapılan hata ve yanlışlık düzeltilir ve günlerinizi kazanırsınız. Aksi bir durumda elinizdeki belgelerle dava açarak günlerinizi yargı yoluyla kazanmanız da mümkün. Sonuç olarak Türkiye bir hukuk devletidir. Resmi bir kurumun çalıştırdığı personelin primini ödememesi gibi bir durum olmaz.
Prim borcunuzu ödeyip emekli olabilirsiniz
Soru: 1956 doğumluyum. 1970’te SSK’lı oldum. Ama 3000 gün prim ödemem var. 2 yıldır Bağ-Kur’luyum. Bir yıldır Bağ-Kur ödeyemiyorum. Torba Yasa’dan nasıl faydalanabilirim? Selçuk AKARYOL
Cevap: 8 Eylül 1999 itibarıyla 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğunuzdan bu tarihte uygulamaya konan ve emekli olmayı zorlaştırdığından, toplumda ‘mezarda emeklilik’ olarak adlandırılan yasaya tabi olmadan, eski yasa şartlarıyla emekli olacaksınız. Eski yasaya göre; yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Doğumunuzu tarih yerine yıl olarak verdiğinizden emekli olacağınız tarihi veremiyoruz. Ancak, iki yıllık prim borcunuzu ödemeniz halinde, 3600 gün prim şartını sağlamış olacağınızdan, 2011 içinde 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabileceğinizi belirtebiliriz. Kasım 2010 ve önceki aylara ilişkin prim borcunuzun aslını ve borcunuzun vade tarihinden kanunun yayımlandığı tarihe kadar enflasyon oranında hesaplanacak gecikme bedelini ödemeniz halinde, borca işletilen gecikme cezası ve gecikme zammı silinecektir.
Kıdem tazminatı için 15 yıl sigorta yanında 3600 gün de prim gerek
Soru: 15 yıl çalıştıktan sonra, kendi isteğinizle bile olsa, işyerinizden ayrıldığınız zaman tazminat alabiliyor musunuz? Erkan YAMANER
Cevap: Emekli olmak için aranan sigorta süresi ve prim şartlarını yerine getiren ancak aylık bağlanması için aranan yaş haddini dolduramayanlar, kıdem tazminatını alarak işinden ayrılabilir. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanların yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim şartlarını yerine getirme tarihine bağlı olarak 56-60 arasında değişen yaş şartı aranıyor. Bu şartlardan 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim şartını sağlayanlar, kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabilir. Bunun için yapmaları gereken, bulundukları yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden alacakları ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını işverene ibraz etmekten ibarettir.
Sigortalı bir işe girerseniz emekli ikramiyesi alamazsınız
Soru: 1989’dan Nisan 2010’a kadar çalıştım. Yaşımı doldurmayı bekliyorum. Sigortalı olarak çalışırsam, emekli ikramiyemi alamama gibi bir durumla karşılaşır mıyım? Fatih ÖZBOYABATLI
Cevap: Sorunuzdan memur olarak çalıştığınız, emekli olmak için aranan fiili hizmet süresi şartını sağladıktan sonra işinizden ayrıldığınız ve emekli aylığı bağlanacak yaş haddinin dolmasını beklediğiniz anlaşılıyor. Sigortalı bir işte çalışırsanız emekli ikramiyenizi alamazsınız. Çünkü, emekli ikramiyesi alabilmek için, en son çalışılan kurumun Emekli Sandığı’na tabi olması gerekiyor. 1260 günden az süre SSK’lı çalıştığınızda emekli aylığınız Emekli Sandığı’nca bağlanacak olsa da son çalıştığınız işyeri Emekli Sandığı’na tabi olmayacağından, emekli ikramiyenizi alamazsınız.
Torba Yasa Bağ-Kur’lulara sigortalı çalışma imkanı getirdi
Soru: 1 Ağustos 2008’de SSK’lı olarak çalıştım. 1 Ocak 2009’da vergi mükellefi oldum. Muhasebeci 30 Mayıs 2009’da çıkış yapmış. 6 gün sonra tekrar giriş yapmış. Bağ-Kur yakalar mı? Torba Yasa’da beni kurtaracak madde var mı? Halil ASLAN
Cevap: Normalde sigortalı işinizden çıkış yaptığınız tarihten itibaren Bağ-Kur’lu olmanız gerekiyor. Bağ-Kur kaydınızı yaptırarak, SSK’ya ödediğiniz primleri Bağ-Kur prim borcunuza mahsup ettirebilirsiniz. Kalan prim borcunuzu da af kanununun sağladığı avantajlardan yararlanarak ödeyebilirsiniz. Torba Yasa’nın yürürlüğe girdiği 25 Şubat 2011’den sonra ise sigortalı çalışarak 4/a’ya (SSK) prim ödeyebilirsiniz. Torba Yasa ile getirilen yeni uygulamayla önce başlayan sigorta geçerli ilkesi tek ediliyor ve sigortanın üstünlüğü ilkesi benimseniyor. 25 Şubat 2011’den itibaren uygulanacak olan yeni sistemde, sizin gibi 4/b’li, isterse sigortalı çalışmak suretiyle 4/a’ya prim ödeyebilecek.
Torbada yaşı bekleyenlerin emekli edilmesi yok
Soru: Eşim Nisan 2012’de emekli olacak. Yaşını bekliyor. İşten atılacak. Torba Yasa’da yaşını bekleyenler emekli olacak denildi. Öyle bir yasa çıktı mı? Emine YALIN
Cevap: Haziran’da yapılacak olan genel seçim, erken emeklilik söylentisine yol açtı. Hatta sizde olduğu gibi erken emeklilik beklentisi yarattı. Oysa Torba Yasa’da, emekli olmak için aranan primi doldurup yaşı bekleyenlerin, bir defaya mahsus yaş şartı aranmadan emekli edilmelerine ilişkin bir düzenleme yok. Maalesef eşiniz Torba Yasa’yla erken emekli olamaz. Eşiniz Nisan 2012’yi beklemek zorunda.
Emekli askerlik borçlanması yaparak aylığını yükseltemez
Soru: Haziran 2010’da emekli oldum. Maaşım 930 lira. Askerlik borçlanması yapmadım. Askerliği borçlansam maaşım artar mı? Ne kadar bir artış olur? Ali GENÇ
Cevap: Emekli aylığı bağlandıktan sonra askerliği borçlanma usulü yok. Dolayısıyla emekliyken askerliğinizi borçlanamazsınız. Ayrıca, emekli olmadan askerlik sürenizi borçlansaydınız bile mutlaka emekli aylığınızın artması söz konusu olmayacaktı. Çünkü her kişinin koşullarına göre değişmekle birlikte, bazı durumlarda askerlik borçlanması emekli aylığında düşmeye dahi yol açabiliyor.
