Öteki Kürtler

2015 Aralık'ında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın davetiyle bir araya geldiğimizde çözüm süreci sonrasını konuşmuştuk. O buluşmada, Türkiye'nin oynayabileceği rol üzerine bir gelecek perspektifini masaya yatırdık. Ben, Turgut Özal'ın Irak'taki Kürtlere ilişkin öngörülerini hatırlattım. Özal, "Kuzey Irak'taki Kürtleri de içine alan bir gelecek kurabiliriz" diyordu.

O zaman henüz Suriye Kürtleri gündemde değildi. Ben de, Suriye Irak ve Türkiye Kürtlerini içine alan bir birliktelik için Türkiye inisiyatif gösterebilir demiştim. Böyle bir denemeye girişilebilirdi.

Türkiye’siz tercih

Maalesef, olaylar bu yönde gelişmedi. PYD ve PKK, Batı'nın ve özellikle ABD desteğinden aldıkları güvenle, "Türkiyesiz çözüm"ü tercih ettiler. Çatışmalar tırmandı. Türkiye, PKK ile içeride sert bir hesaplaşmaya girişirken, PYD'nin önünü kesebilmek amacıyla Suriye topraklarında Fırat Kalkanı operasyonunu başlattı.

Bu çatışma süreci, bölgede ABD ve Rusya'nın müdahale imkanlarını artırdı. Türkiye'nin ısrarlı taleplerine rağmen her iki ülke de PYD ile işbirliğini sürdürdüler.

Krizin tırmanması üzerine bu hafta içinde ABD, Rusya ve Türkiye Genelkurmay başkanları, Suriye sorununu konuştular. Türkiye'nin PYD'yi çözümün dışında bırakmak talebi, beklendiği gibi bu kez yine kabul görmedi.

Görebildiğimiz kadarıyla ne ABD ne de Rusya bu siyasetlerini terk etmeyecek. Çünkü yaptıkları tercihin kendilerince stratejik nedenleri bulunuyor.

Türkiye ve bölge Kürtleri

İki büyük devlet, Suriye'deki Kürtlerin, silahlı ve örgütlü güçleriyle bölgenin yeniden şekillendirilmesinde bir aktör olarak ortaya çıkmasını önemsediler. "Suriye Kürtleri" deyince, Türkiye'de buna tepki gösteriliyor. “Hayır PYD Kürtleri temsil etmiyor” deniyor. Ancak sahadaki gerçek PYD'nin örgütlü silahlı gücüyle bölgede bir egemenlik sağlamış olmasıdır.

Bu gerçeklik, ABD'nin silah ve askeri eğitim desteğiyle şimdilik kalıcılaşmış görünüyor. Türkiye'nin atacağı adımlar giderek zorlaşıyor. PYD'ye gelince; onların "Türkiyesiz çözüm" senaryoları da, çok riskli ve kırılgan bir tercihi içeriyor. Türkiye'ye rağmen ve Türkiye'yi karşılarına alarak, huzura ve kalıcı bir çözüme ulaşmaları çok zor.

Çözüm, başında söylediğim gibi, bölge Kürtleriyle Türkiye'nin birlikte nasıl hareket edebileceklerinin formülünü bulmakta yatıyor.

Zor olduğunu biliyorum. Bugünkü pozisyonlar ise risk üretiyor.