Ortadoğu kaynar kazan

Peş peşe birçok ülkede hükümet karşıtı protestolar düzenleniyor. Zaman zaman yaşanan çatışmalar nedeniyle can kayıpları ve yaralanmalar olduğu bildiriliyor.

Kuzey Afrika'yı da içine alan geniş Ortadoğu bölgesinde son durum:

İRAN

İran devlet televizyonunun internet sitesinde, başkent Tahran'da hükümet yanlıları ile karşıtlarının çatıştığı duyuruldu. AFP ajansının haberine göre, rejim yandaşlarıyla muhalifler arasındaki çatışmalar, geçtiğimiz günkü gösterilerde hayatını kaybeden Sanei Jale isimli öğrencinin cenaze töreninde yaşandı.

Rejim yanlıları, güzel sanatlar fakültesinde okuyan Jale'nin gönüllü Besiç militanı olduğunu, hükümet karşıtları ise muhalif lider Musavi yandaşı olduğunu belirttikleri gencin "Yeşil Hareket" üyesi olduğunu ifade ediyor.

Taraflar ayrıca, Tahran'daki muhalefet gösterisinde vurularak öldürülen Jale konusunda birbirini suçluyor. Hükümet Jale'yi muhaliflerin öldürdüğünü iddia ederken, muhaliflere ait internet siteleri ise İranlı öğrencinin güvenlik güçleri tarafından vurulduğunu öne sürüyor.

Cenaze törenine katılan hükümet yanlıları, muhalif lider Mehdi Kerrubi aleyhinde pankartlar taşıyıp, sloganlar attı. Hükümet karşıtı gösterilerin ardından dün meclisteki muhafazakar milletvekillerinin "asılmaları" çağrısı yaptığı muhalefet liderlerinden Kerrubi, bugün yaptığı açıklamada, İran'daki demokratik değişim için bedel ödemeye hazır olduğunu ifade etti.

İran'da bu hafta içinde düzenlenen protesto gösterilerinde iki kişi hayatını kaybetmişti.

Devlet televizyonunun internet sitesinde yer alan bir habere göre, İran rejimi, muhalif harekete karşı Cuma günü geniş katılımlı bir yürüyüş gerçekleştirilmesi için çağrıda bulundu.

IRAK

Irak'ın güneyindeki Kut kentinde, altyapı hizmetlerinin yetersizliğini protesto eden göstericilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada 3 kişi öldü.

Polis ve hastane kaynakları, 3 göstericinin öldüğünü, 15'i polis 30 dolayında kişinin de yaralandığını belirtti.

Vassit vilayeti sözcüsü, yolsuzluk yapan yetkililerin görevden alınması ve temel hizmetlerin iyileştirilmesini isteyen yaklaşık 2 bin göstericinin hükümet binalarına saldırdığını ve valinin ikametgahını ateşe vermeye çalıştığını söylemişti.

Valilik binasının çatısındaki keskin nişancıların göstericilere ateş açtığı, 16 yaşındaki bir gencin öldüğü bildirilmişti.

LİBYA

Libya'nın Bingazi kentinde hükümet karşıtlarıyla güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmalarda en az 38 kişi yaralandı.

Associated Press haber ajansı, ülkenin en büyük ikinci kentindeki çatışmaların dün akşam saatlerinde gerçekleştiğini bildirdi. Gösterilerin bugün de başkent Trablus, Bingazi ve diğer şehirlerde de devam ettiği ifade edildi.

Ajansın görgü tanıklarına dayanarak verdiği haberinde, protestocuların Başbakan Bağdadi el Mahmudi'nin istifa etmesini istedikleri belirtildi. Ancak Libya lideri Muammer Kaddafi aleyhine slogan atılmadığı bildirildi.

BBC'ye konuşan görgü tanıkları, hükümeti eleştiren Fethi Terbil adlı bir avukatın gözaltına alınmasının protestoları tetiklediğini söyledi. Terbil'in daha sonra serbest bırakıldığı ancak gösterilerin sürdüğü belirtildi.

Ülkenin birçok kentindeki protesto gösterileri devam ederken, Reuters'a konuşan bir insan hakları aktivisti, yasaklı örgüt Libya İslami Mücadele Grubu'na üye olduğu için tutuklanan 110 kişinin bugün içinde serbest bırakılacağını söyledi.

BAHREYN

Bahreyn’in başkenti Manama’da hükümet karşıtı protestocuların eylemleri sürüyor. Bahreyn Kralı’nın gösterilerde polis kurşunlarıyla hayatlarını kaybeden iki protestocu için özür dilemesine rağmen bugün göstericiler bir kez daha şehrin ana meydanındaki anıtın çevresinde bir araya geldi.

Gösterilerin 3'üncü gününde, siyasi reform ve insan haklarında düzenleme talep eden protestocular sabah erken saatlerden itibaren meydanda toplanmaya başladı.

Bahreyn'den bildiren El Cezire muhabiri, “Göstericiler çok iyi organize olmuş durumda. Manama’nın "İnci Kavşağı" Bahreyn’in Tahrir Meydanı gibi olacak diyorlar” ifadelerini kullanırken, bazı protestocuların kavşaktan başlayarak bir yürüyüş düzenlemeyi planladığını, bazılarınınsa meydanı işgal etmeye devam etmeyi düşündüklerini söyledi.

Bahreyn Kralı Şeyh Hamid bin İsa el Halife dün televizyona çıkarak, “iki sevgili oğlumuzun ölümü için başsağlığı diliyorum" demiş ve bir komitenin bu ölümleri soruşturacağını belirtmişti.

Sünni hanedanın yönettiği, nüfusun çoğunluğunun Şii olduğu, ABD'nin 5'inci Filosuna ev sahipliği yapan körfez krallığında göstericiler, 1971'den bu yana görevde olan Başbakan Şeyh Halife bin Sallah el Halife'nin istifasını, siyasi tutukluların salıverilmesini ve yeni anayasa istiyor.

Muhalif lider Şeyh Ali Salman, başbakanın halk tarafından seçilmesine olanak sağlayacak bir “anayasal monarşi” istediklerini söyledi. Ulusal İslami Antant Birliği (AENI) lideri olan Şeyh Salman, “Demokratik bir devlet, halkın hükümeti seçtiği anayasal bir monarşi istiyoruz” dedi. Şeyh Salman ayrıca din adamlarının yönetimde olduğu İran modeli üzerine kurulu “dini bir devlet” istemediklerini ifade etti.

YEMEN

Yemen'de 30 yılı aşkın süredir iktidarda olan Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih'in istifasını isteyen muhaliflerin düzenlediği protesto gösterileri bugün 6'ncı gününe girdi.

Reuters, başkent Sana'da iktidar yanlılarıyla hükümet karşıtları arasındaki çatışmaların sürdüğünü bildirirken, protestocuların Sana Üniversitesinde toplandığı, ancak muhaliflerin daha sonra, Salih yanlılarının sopalı saldırısına uğramaları üzerine kaçtığı belirtildi.

Ayrıca yüzlerce öğrencinin üniversitenin kampüsünden çıkarak gösteriyi yeniden başlatmaya çalıştığı, polisin öğrencilerin kampüsten çıkışlarına izin vermemesi üzerine öğrencilerin hükümet yanlılarına içeriden taş atmaya başladığı bildirildi.

Olaylarda dört kişi yaralanırken, gösteriler sırasında biri AP muhabiri, biri El Arabiya televizyonunun kameramanı 3 gazetecinin dövüldüğü de ifade edildi.

Yemen'in 23 milyon nüfusunun yüzde 40'ının günlük geliri 2 doların altında. Nüfusun üçte biri ise kronik açlık çekiyor.

Yemen'deki kargaşa tehdidi, 32 yıldır iktidarda olan Devlet Başkanı Salih'in 2013'te görevi bırakma taahhüdü vermesini ve muhalefete diyalog önerisinde bulunmasını sağlamıştı.

MISIR

Mısır'da ordunun uyarısına rağmen işçiler ve halkın protestoları devam ediyor.

Mübarek'in geçtiğimiz Cuma günü iktidarı bırakmasının ardından, ordunun protesto ve grevlerin ekonominin düzelmesi ve hayatın normale dönmesi çabalarını engellediğini belirterek, protesto ve grevlere son verilmesi uyarısına karşın, Kahire havaalanındaki yüzlerce çalışan daha iyi ücret ve sağlık sigortası için gösteri yaptı.

Sanayi bölgesi Nil Delta'sında bulunan Mahalle El Kübra kentindeki en büyük tekstil fabrikasının işçileri de ücretlerinin artırılması için greve gitti ve fabrikadaki yolsuzluk iddialarının araştırılması çağrısında bulundu.

Sahil kenti Port Said de ise yaklaşık 1000 kişi kirli atıklarını yakınlardaki bir göle boşalttığı gerekçesiyle, bir kimya fabrikasının kapatılması için gösteri yaptı.

HÜRRİYET