Giriş
Soru: 42 yaşındayım. 1988’de SSK’lı oldum. 4 ay önce SSK’dan yazı alarak işyerine noter kanalıyla gönderdim ve işten ayrıldım. İşyeri kıdem tazminatımı ödemiyor. Ne yapmalıyım?
Rahmi SEYHAN
Cevap: SGK’dan (Sosyal Güvenlik Kurumu) aldığınız ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını işverene ibraz ettiğinizde kıdem tazminatınızın ödenmesi gerekir. İşverene noterden bir ihtar çekerek kıdem tazminatınızın ödenmesini talep edin.
Aksi halde kıdem tazminatınızı kanuni faiziyle birlikte ödenmesi için dava açacağınızı işverene ihbar edin. İhtarnamede verdiğiniz sürede kıdem tazminatınız ödenmezse, iş mahkemesine dava açarak kıdem tazminatınızı mahkeme kararıyla faiziyle alabilirsiniz.
Ayrıca idari aşamada şikayet hakkınızı kullanarak, İşkur İl Müdürlüğü, ALO 170’e ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yazılı olarak başvurabilirsiniz.
[[HAFTAYA]]
Artık böbrek nakli olanların emekli aylığı kesilmeyecek
Soru: Babam böbrek nakli oldu ve malul aylığı kesildi. Bir yazınızda kanunun değişeceğini ve böbrek nakli olanların aylıklarının kesilmeyeceğini yazmıştınız. Bu kanun çıktı mı?
SERAP
Cevap: Malul aylığı bağlamasını eskiye oranla kolaylaştıran yeni yönetmelik 3 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Ancak yeni yönetmelik 1 Eylül 2013’ten itibaren yürürlüğe girecek.
Yeni yönetmelik böbrek nakli olanların malul aylığı kesilmesinin önüne geçiyor. 1 Eylül 2013’ten sonra SGK’ya (Sosyal Güvenlik Kurumu) başvuru yaparak malul aylığınızın tekrar bağlanmasını talep edin.
3600 günle 1172 Tl aylık bağlanan da var 621 Tl aylık bağlanan da
Soru: 20 Mayıs 1966 doğumluyum. 1 Eylül 1983’te SSK’lı oldum. 90 gün prim ödedim. 30 Mayıs 1986’da asker oldum. 1992’de Bağ- Kur’a geçtim. 2006’ya kadar 5133 gün prim ödedim.
2000’de askerlik borçlanmasını 540 gün olarak ödedim. 2006’dan 20 Mayıs 2013’e kadar SSK’ya 2085 gün prim ödedim. 1 Haziran 2013’te 815 TL emekli aylığı bağladılar.
Az değil mi? Yaş haddinden 3600 günle emekli olan biri 970 TL alırken benim 7800 gün primim var. Yani 2 katı ve bana bağlanan maaş 815 TL. Ne yapabilirim?
Fahri BÜYÜKTUNÇ
Cevap: Siteminizde haklısınız. 1 Ekim 2008’den sonra asgari ücret üstünden prim ödedikçe emekli aylıkları düşüyor. Emekli aylığını prim sayısı ile üstünden prim ödenen kazanç tutarı belirliyor.
Prim ödenen dönemler de çok önemli. 2000’den önce ödenen, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ödenen ve 1 Ekim 2008’den emekli olunan tarihe kadar ödenen primler emekli aylığını farklı ağırlıkta etkiliyor.
Bugün 3600 günle emekli olup 1172 TL emekli aylığı alan da var, 621 TL alan da. Bu açıdan emekli aylıklarında adalet ve eşitlik maalesef bulunmuyor. Muhtemelen asgari ücret üstünden prim ödediğinizden fazla prim ödemeniz aleyhinize olmuş.
Fakat emekli aylıklarının geneli düşük. Bağ-Kur’a 5000 günden fazla prim ödemeniz olduğundan bize göre emekli aylığınızda yanlışlık yok. Bugün 630-640 TL aylık bağlandığı göz önüne alınırsa, aylığınızın iyi olduğu bile söylenebilir.
Fakat şüpheniz varsa, Sosyal Güvenlik Kurumu’na yazılı başvurup, emekli aylığınızın hesabında yanlışlık olup olmadığını sorduğunuzda, aylığınız kontrol edilir ve sonucu tarafınıza bilgi verilir.
İşveren işçinin bireysel emeklilik katkı payını ödeyebilir mi?
Soru: İşletmemizde çalışanlardan başarılı olanları ödül olarak Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) kaydettirip, primlerini ödemeyi düşünüyoruz. BES’e ödeyeceğimiz katkı paylarını defterlerimize gider yazabilir miyiz?
TAHİR
Cevap: İşverenin çalışanları adına Bireysel Emeklilik Sistemi’ne ödediği katkı payları; ödendiği ayda ücretin yüzde 10’unu, yıllık olarak da asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla gider yazılabiliyor.
Aylık ücretin yüzde 10’unu, yıllık olarak da asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla, BES’e ödeyeceğiniz katkı paylarını gider yazabilirsiniz.
