Giriş
Soru: Özel bir şirkette 7 yıl çalıştım. Ve girdi-çıktı yaptırarak tazminatımı aldım. Fakat yıllık iznim dolmasına rağmen izin param verilmedi ve 20 gün izin kullanmam gerekirken 14 gün izin kullandırdılar. Bu uygulama doğru mu? Ahmet KAYNARCA Cevap: İşten ayrılırken kullanılmayan yıllık izinlerin, ücretlerinin ödenmesi gerekir. İzin ücretlerinde zamanaşımı süresi 5 yıldır. Varsa ödenmeyen izin ücretlerinizi dava açarak alabilirsiniz. Ancak işverenle uzlaşarak ortak bir yol bulunması her zaman en iyi çözümdür.
[[HAFTAYA]]
5 yıldan fazla çalışma süresi olanların yıllık izin hakkı 20 iş günüdür. Ancak, Yargıtay kıdem tazminatı alarak işinden ayrılanların kıdeminin sıfırlandığı ve aynı işyerinde tekrar çalışmaya başlayan birinin kıdeminin sıfırdan başlayacağı görüşündedir. Bu görüşe göre; işverenler kıdem tazminatı alınan geçmiş dönemleri dikkate almadığından, sizde olduğu gibi bir yılı doldurduktan sonra yıllık izni hak edenlere 14 işgünü izin vermektedir. Ancak, yasada bu şekilde bir düzenleme olmadığından bize göre kıdem tazminatı alınsa da işçinin geçmiş kıdemlerinin de dikkate alınarak yıllık izin kullandırılması gerekir. Çünkü, yıllık izin ayrı, kıdem tazminatı ayrı müesseselerdir. Yasa belli bir çalışma süresi için bir defa kıdem tazminatı alınmasını öngörmüş olduğundan, kıdem tazminatı almak geçmiş kıdemi sıfırlamaktadır. Ancak, yasada yıllık izin ücretleri için geçmiş kıdemlerin sıfırlanması gibi bir düzenleme yoktur. Bu açıdan belli bir çalışma süresinin kıdem tazminatının alınması, ayrı bir müessese olan yıllık izin süresinin kıdemini sıfırlayamaz. Bize göre; fasılalarla da olsa yedi yıl çalışmanız olan işyerinde 14 değil, 20 işgünü yıllık izin kullanmanız gerekir.
Babanız Aralık 2012’de emekli olabilir
Soru: Babam 24 Aralık 1962 doğumlu. 1987 SSK girişli. 5373 gün prim ödemesi var. Ama askerlik gününü saydırmamış. Şu anda da çalışmıyor. Ne zaman emekli olabilir? Burçak TEKEL Cevap: Babanız emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi. 2 gün daha prim ödeyerek prim ödemesini 5375 güne tamamlaması şartıyla Aralık 2012 sonunda emekli olabilir. Babanızın sigorta başlangıç tarihini yıl olarak vermiş, askerlik yaptığı tarihi ve askerlik süresini bildirmemişsiniz. Bundan dolayı babanızın askerliğinin kaç gününü borçlanması ve ne zaman emekli olacağını hesaplayamıyoruz. Ancak babanız askerliğini sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsa, askerliğini borçlanması halinde 49 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabileceğini söyleyebiliriz. Ancak başlangıç tarihi ve askerlik süresine bağlı olarak daha önce de emekli olması da mümkün.
Sigortalı çalışan kendi adına işyeri açabilir
Soru: Özel bir kuruluşta SSK’lı çalışan bir kişi, aynı zamanda vergi levhası çıkarabilir mi? SSK’lı çalıştığı işyerinde engel olur mu? Bağ-Kur’lu olmasına gerek var mıdır? Mehmet DOĞAN Cevap: Şayet iş sözleşmesinde aksine bir düzenleme yoksa, SSK’lı olarak çalışan bir kişinin vergi mükellefiyeti tesis ederek kendi adına işyeri açmasında bir sakınca yoktur. Belirttiğimiz gibi iş sözleşmesinde aksine bir hüküm yoksa, çalıştığı özel işyeri vergi mükellefiyeti tesis ettirmesine mani olamaz. SSK sigortasına ara vermeden devam ettiği sürece Bağ-Kur sigortalısı olması da gerekmez. Ancak, sigortasına bir gün dahi ara vermesi halinde Bağ-Kur devreye girer ve vergi kaydını kapatıp, Bağ-Kur’unu sonlandırmadığı sürece bir daha sigortalı olmaz.
Yüzde 25 raporla erken emekli olamazsınız
Soru: Doğum tarihim 8 Eylül 1966. 14 Aralık 1987 tarihinde ilk kez SSK’lı oldum. Bugüne kadar 3239 gün prim ödemem var. Yüzde 25 engelli raporu alarak askerlikten muaf tutuldum. Bu raporumla malulen emekli olma şansım var mı? Faik YAMAN Cevap: Malulen emekli olmak için rahatsızlığın sigorta başlangıç tarihinden önce olmaması şartıyla, en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı raporu gerekiyor. Yüzde 25 raporla maalesef malulen emekli olamazsınız. Engellilere tanınan erken emekli olma hakkından yararlanmak için de en az yüzde 40 oranında rapor lazım.
Miras kalan gayrimenkulün mirasçı adına intikali tapu harcına tabi değil
Soru: Miras kalan gayrimenkulleri, tapuda miras hisselerimiz oranında üstümüze alacağız. Gayrimenkullerin tapuda mirasçılar adına tescil edilmesinde ödenecek harç oranı ne kadardır? Binde 16.5 mi? Yoksa başka bir oran mı? Erkan ÇINAR/İSTANBUL Cevap: Miras kalan gayrimenkullerin mirasçılar arasında paylaşılmadan hisseleri oranında tapu tescili Tapu Harcı’na tabi değil. 27 Ocak 2009 tarihine kadar, gayrimenkullerin mirasçılar adına tescilinde binde 9 oranında, mirasçılar arasında taksiminden de ayrıca binde 9 oranında Tapu Harcı alınmaktaydı. 27 Ocak 2009 tarihinden itibaren intikalden harç alınmıyor. Ancak mirasçılar arasında taksim işleminden binde 18 oranında (1 Ocak 2010 tarihinden itibaren de binde 19.8 oranında) Tapu Harcı alınmaktadır. Miras kalan gayrimenkullerin mirasçılar olarak adınıza tescilinde, Tapu Harcı ödemeyeceksiniz.
Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilen hüküm tekrar getirildiğinden emekli ikramiyesi alamazsınız
Soru: 1999-2009 yılları arasında Emekli Sandığı’na tabi olarak görev yaptım. Şu an SSK’lı olarak çalışmaktayım. Şubat 2011 ayında Emekli Sandığı’ndan emekli olacağım. Sorum şu: Son çalıştığım kurum, SSK olduğu halde emekli ikramiyesi alabilir miyim? Ali BULUT Cevap: Hizmet birleştirilmesine ilişkin 2829 sayılı Kanun’un 12’nci maddesinde yer alan ve memuriyetten ayrılanların geçmiş hizmetleri için emekli ikramiyesi ödenmesine mani olan ‘son çalışılan kurumun Emekli Sandığı’na tabi olma’ şartı, Anayasa Mahkemesi’nce iptal edildi. Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilen hüküm 19 Haziran 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5997 sayılı Yasa ile genel hukuk kurallarına aykırı olarak bu kez Emekli Sandığı Kanunu’nun 89’uncu maddesine konduğundan, maalesef emekli olacağınız zaman emekli ikramiyesi ödemezler. İdare Mahkemesi’ne dava açarak, emekli ikramiyenizi yargı yoluyla almayı denemekten başka seçeneğiniz bulunmuyor.
