Giriş
Jean tarihi: Modanın zamansız parçası dünyayı nasıl fethetti?
Jean, Blue Jean, kot ya da denim… Diliniz hangisine alıştı bilmiyoruz ama moda dünyasının zamansız parçalarının en başındaki Jean pantolonların nasıl ve neden bu kadar popüler olduğunu biliyor musunuz? İşte okudukça ilginç bilgiler öğreneceğiniz Jean tarihi…
Çok çabuk tüketilen moda akımları arasında belki de tek kalıcı olan Jean pantolonlar oldu. Hem şık, hem rahat olması sebebiyle 7’den 70’e herkesin giydiği kotlara ilgi, diğer trendlere göre zaman içinde hiç azalmadı; hatta daha da arttı ve sadece pantolon olarak değil ceket, gömlek, etek ve hatta çanta olarak dolaplarımıza birçok şekliyle girmeyi başardı.
Peki, bugüne kadar hiç “Nereden çıktı bu kot pantolonlar ya da Jean’ler diye düşündünüz mü? İşte tüm soru işaretlerinizi ortadan kaldıracak, okudukça daha da şaşıracağınız Jean tarihi
1800: ZAMANSIZ MODANIN DOĞUMU
Dünyadaki ilk kot pantolon (blue jeans) 1850 yılında Bavyera ‘dan Amerika ‘ya göç eden Levi Strauss tarafından yapılmıştır.Levi Strauss’un San Fransisco ‘ya geldiğinde yanında çadır ve branda bezi yapmak üzere getirdiği bir kumaş vardır. Karşısına çıkan bir madencinin kendisine; normal pantolonların madenlerde çabuk yırtılıp eskidiğini söylemesi ile Strauss kafasında elindeki kalın kumaştan dayanıklı bir pantolon yapma fikri belirir.
1873: PATENTİ ALINDIKTAN SONRA...
20 Mayıs 1873’te patenti alınan jean önce işçi ve yoksul kesimin pantolonuyken bundan sonraki yıllarda toplumun tüm kesimine yayılır. Özellikle vahşi batının kovboyları sayesinde jean pantolonlar tüm Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) sıçrayarak tüm ülkede emekçi kesimin bir simgesi haline gelir.
1990: GİZLİ KAHRAMAN JACOB DAVIS
Levi Strauss’un Fransa’dan gelen mavi renkte ve dayanıklı, pamuklu denim kumaşa Jacob Davis’in bulduğu dikiş stili ile bakır perçinle tutturulan yan ceplerini ekleyince ilk jean pantolon ortaya çıktığı söyleniyor. Yani her ne kadar herkes Levi Strauss’u blucinin mucidi olarak bilse de Jacob Davis’in de ürüne büyük katkısı var.
1930: KOVBOYLAR SAĞ OLSUN!
Filmlerde kovboyların denim pantolon giyiyor olması, bu sağlam giysiye olan ilgiyi artırdı.
1940: BOOTCUT JEAN MODASI HOLLYWOOD KAPILARINI ARALAR
Kovboylar, çizmelerinin içine rahatça sokabileceği bir pantolon bulunca Bootcut (çizme kesimi) Jean pantolon modeli inanılmaz bir yükselişin içine girdi.Ardından da denim; Hollywood dünyasına giriş yaparak, “Batı filmlerinde kullanılmaya başlandı.
1940: SALOPET TARİHİ
Tekstil sektörü için "kaba kumaş" olarak ifade edilen salopetler ilk olarak kadın-erkek işçilerin giydiği tulumlardan adını alıyor.
MİNİK BİR DİPNOT:
70’lerde Rolling Stones üyesi Ronnie Wood, 80’lerde Prenses Diana ve Cher, 90’larda ise Kylie Minogue sık sık salopet giyen isimlerden.
1940: POPÜLER KÜLTÜRÜN SİMGESİ HALİNE GELDİ
II.Dünya Savaşı sırasında fabrikalardan ve emekçi kesimin simgesi olmaktan çıkan blucin sokağa taşındı ve popüler kültürün simgesi haline geldiÖyle ki zamanla o zaman asi gençler olarak tanımlanan kesimin jean giymeyi tercih etmesiyle birlikte restoranlar, tiyatrolar gibi o zamanın elit yerleri blue jean giyenleri kapıdan çevirmeye başladı.
1950: JEAN'IN AKIL ALMAZ YÜKSELİŞİ
1950’lere geldiğimizde denim, gençler arasında hızla popüler olmaya başladı ve bu trend tüm dünyaya yayıldı.
1950: JAMES DEAN ATEŞİ
Peki, jean'lerin bu kadar hızlı popüler olmasının sebebini tahmin edebiliyor musunuz? Cevap belli: James Dean’in “Asi Gençlik filminde giymesi üzerine jean pantolon gençler arasında hızla popüler oldu ve adeta başkaldırışın simgesi haline geldi. Amerika’da bazı okullarda sırf bu yüzden jean giyilmesi yasaklandı.
1960-70: İSPANYOL PAÇANIN SINAVI
Üreticiler klasik kesim dışında da modeller üretmeye başladı.İşte onlardan ilki geniş paça (İspanyol paça) jean pantolonlar.
1960-70: İSPANYOL PAÇANIN SINAVI
Yüksek bel ve geniş paçalara sahip bu modeller 70'li yıllarda 7'den 70'e herkesin tek giydiği pantolon modeliydi. Tabii dönemin en iyi dizi ve film oyuncularının da bu modeli sürekli kullanması jean modasını bambaşka bir boyuta çıkardı.
1960-70: İSPANYOL PAÇANIN SINAVI
Özgürlük ve barışın hakim olduğu 70'li yıllarda herkes Jean'leri de kendi tarzlarına adapte ettiler. Taşlama yapanlar güpür- motif dikenler hatta parlak taşlarla Jean'lerini süsleyen bile oldu. Zaten Jean modelleri de bu "yaratıcı" tüketiciler sayesinde günden güne gelişti. 70'li yıllarında sonunda ise Jean'ler sadece Batı’ya özgü bir giysi olarak algılanmaktan çıkmaya başladı ve fakirinden zengine tüm ülkelerde satışları arttı.
İŞTE KOTUN ARKASINDAKİ GİZLİ KAHRAMAN: MUHTEŞEM KOT
Terzi çırağı olarak kariyerine adım atan ve sonrasında Fransa’da dönemin en prestijli terzilik okulu olan La Deveze Derrox’ta eğitim alan Yugoslavya göçmeni Muhteşem Kot, Türkiye’yi sonradan kot ismini alacak blucinle tanıştıran insandır.
İŞTE KOTUN ARKASINDAKİ GİZLİ KAHRAMAN: MUHTEŞEM KOT
Sağlımlığına ve dikim tarzına hayran kalan Muhteşem Kot, Türkiye’ye döndüğünde bu kumaşı burada üretmeye başlar. 1960’lara geldiğimizde atölyesinde günde 200 adet kot üretimi seviyesine ulaşır.
İŞTE KOTUN ARKASINDAKİ GİZLİ KAHRAMAN: MUHTEŞEM KOT
İşte yıllardır kot olarak bilinen blucinin dilimize girmesi Muhteşem Kot’un soyadından gelir. Kot aslında bir markayken tüm jean’lere verilen bir isim olarak yerleşir dilimizde. Hatta Muhteşem Kot’un oğlu Aytaç Kot, yıllarca insanlara Kot’un bir marka olduğunu anlatamadığından çeşitli röportajlarda bahseder.
1980: MODA DEVLERİNİN GÖZÜ AÇILDI
Denim, ünlü modaevlerinin de koleksiyonları arasında yer almaya başladı. Meşhur moda tasarımcıları, tasarladıkları denimlere kendi isimlerini vererek satışlarını artırdı.
1980: MODA DEVLERİNİN GÖZÜ AÇILDI
Asit yıkama ve yırtık kot ayak bileğinde konik edildi. Daha çok yüksek bel pantolonlar ve tulumlar trendi. 1980’lerde bir diğer husus denim pantolon ve denim jacket kombileriydi diyebiliriz.
1980 SONLARI: JEAN ÜSTÜNE JEAN
80’li yıllarda özelllikle Avrupa’da ortaya çıkan punk modası tam da bu durumun ifadesiydi işte. Rengarenk saçları, ürkütücü piercingleri, deri pantolonları ve gotik makyajları ile punk gençler aslında neyin yanında bile olduklarını bilmeden tüm dünyaya meydan okuyorlardı.
1990: MOM JEAN DEDİKLERİ...
Anne pantolonu (Mom jean) olarak da anılan yüksek belli ve boru paçalı kot pantolonlar 90'lı yılların en moda jean modeliydi.
1990: MOM JEAN DEDİKLERİ...
Basic tişörtlerle değerlendirilen mom jeans kombinleri, hava serinleyince yerini büyük ve geniş örgülü kalın kazaklara devrediyordu ki bu trend 2016-2017 modasının da öncülerinden biri oldu.
GÜNÜMÜZDE MOM JEAN GİYEN ÜNLÜLER
Kendall Jenner...
GIGI HADID
BELLA HADID
90'LARIN SONU: HIP HOP MODASI
Denim popülerliği 90’larda bir düşüş gösterdi ama marangoz kot pantolon ve denim üstüne denim kadınlarda popülerlik kazandı. ndy görünümlerini yakladılar.
90'LARIN SONU: HIP HOP MODASI
Bunun yanı sıra tulum-şort en çok tercih edilenler arasındaydı. Erkekler için, hip hop, şalvar kot pantolon ve sarkık denim popülaritesi yükseliş gösterdi.
2000: SKINNY MODASI KASIP KAVURURKEN...
Flare ve boot cut denim en popüler kesimler arasında yer aldı ve yıkama çeşitliliği geldi. 2000’li yıllarda skinny jean ve yırtık denim modasında bir canlanma oldu. Yüksek belli geniş bacak denim ve kot Boyfriend de moda haline geldi. Hatta denim on denim dediğimiz moda kendini tekrar gösterdi.
SKINNY JEAN'DEN VAZGEÇMEYEN ÜNLÜ İSİMLER
Miranda Kerr
RIHANNA
ROSIE HUNTINGTON
TAYLOR SWIFT-DAKOTA JOHNSON
GIGI HADID
ASİ GENÇLİĞİN SİMGESİ: YIRTIK JEAN PANTOLONLAR
Özellikle 90'lı yılların sonunda popüler olan yırtık pantolon modası günümüzde tam bir rock star!
YIRTIK JEAN MODASINI KENDİ STİLİNE UYARLAYAN ÜNLÜLER
Hailey Baldwin
BEYONCE
RIHANNA
KOURTNEY KARDASHIAN
