Giriş
Soru: Temmuz 1962 doğumluyum. Sigorta başlangıcım Nisan 1994’tür. Başlangıçtan beri aynı işyerinde çalışmaya devam etmekteyim. 5675 günü çoktan doldurdum. 1.100 TL brüt, 850 TL net maaş almaktayım. Çıkarsam ne kadar tazminat alırım? İşveren çıkarırsa ne kadar tazminat alırım? Askerliğimi ödersem ne zaman emekli olurum? T.TAŞKIN Cevap: 15 yıl sigortalılık süreniz ve 3600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, kendi isteğinizle ayrılsanız da kıdem tazminatı alabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik İl veya Merkez Müdürlüğü’ne başvurarak ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısı alıp, işverene ibraz etmekten ibarettir.
[[HAFTAYA]]
İşten kendi isteğinizle ayrılsanız da işveren haksız yere işten çıkarsa da 18.150 TL kıdem tazminatı alırsınız. Ancak, işveren çıkartırsa ayrıca 8 haftalık ücretiniz tutarında ihbar ikramiyesi alırsınız. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemseniz de 54 yaşınızı dolduracağınız Temmuz 2016’da emekli olabilirsiniz.
İki doğum için ödenecek borçlanma bedeli 11.862 TL’dir
Soru: 21 Haziran 1965 doğumluyum. 16 Ağustos 1979 sigorta başlama tarihim. 1985 doğumlu bir kızım var. 1998 doğumlu bir oğlum var. İki çocuğumun doğum borçlandırmasını ödemek istiyorum. Ne kadar ücret ödemem gerekiyor? Ve ne zaman emekli olabilirim? Ayşegül ŞEKER Cevap: Doğum tarihlerinizden sonra iki yıl süresince prim ödemeniz yoksa (sigortalı çalışmamışsanız), iki doğumunuz için de borçlanma yaparak toplam 1440 gün kazanabilirsiniz. İki doğum için borçlanma bedeli olarak 11.682 TL ödemeniz gerekiyor (yıl sonuna kadar geçerli olan tutar). 8 Eylül 1999 tarihi itibarıyla 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan, emekli olmak için eski yasaya göre 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödeme şartlarına tabisiniz. Doğum borçlanmasıyla prim ödemenizi 5000 güne tamamlayabiliyorsanız, borçlanma bedelini ödediğinizde emekli olabilirsiniz. Tamamlayamıyorsanız, prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Doğumunuzu borçlanabilseniz 1 Ocak 2011’de emekli olabilirsiniz
Soru: 1957 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Ocak 1993. Bugüne kadar 5046 gün prim ödedim. 1984’teki doğumum için SGK’dan borçlanma talep ettim. Talebimi reddettiler. İş Mahkemesi’ne dava açacağım. Davayı kazandığım zaman, bundan sonra çalışmadan 1 Ocak 2011 de emekli olabilir miyim? Selma ŞEN Cevap: Mahkemeyi kazanır da başlangıç tarihinden önceki doğumuz için borçlanma yapabilirseniz, başlangıç tarihiniz iki yıl geri gider ve emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabi olursunuz. Doğum borçlanmasıyla 720 gün kazanmış olacağınızdan prim şartını da yerine getirmiş olur ve 20 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 1 Ocak 2011 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Prim ödemeniz yeterli doğum borçlanmasına gerek yok
Soru: 22 Ekim 1970 doğumlu bayanım. 1 Aralık 1989 tarihinde sigortalı olarak işe başladım. 6828 gün prim ödemem var. Halen sigortalı olarak özel sektörde çalışmaktayım. Ağustos 1996’da birinci bebeğimi dünyaya getirdim. 71 gün rapor kullandım. Aralıksız çalıştım. Ocak 2010’da 2 bebeğimi dünyaya getirdim. 90 gün rapor kullandım. Çocuklarım sağlıklı. Ne zaman ve nasıl emekli olabilirim? Fatma DEDE Cevap: Birinci doğumunuz sonrasında raporlu olduğunuz 71, ikinci doğumunuzdaki 90 günü borçlanarak 161 gün kazanabilirsiniz. Ancak emekli olmak için yeterli priminiz olduğundan doğum borçlanması yapmanıza gerek yok. Emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 46 yaşınızı dolduracağınız 22 Ekim 2016 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Kiracının vergi dairesine ödemediği vergi kesintisi mal sahibinden istenemez
Soru: Kiracı, işyeri kirasından yüzde 20 oranında kestiği Gelir Vergisi kesintisini mal sahibi adına vergi dairesine ödemezse, ileri ödenmeyen Gelir Vergisi kesintisi mal sahibinden istenir mi? Mal sahibinin kira stopajının ödenmesinden dolayı bir sorumluluğu var mı? Üzeyir ŞARMAN Cevap: Vergi Usul Kanunumuzda (VUK) müteselsil (zincirleme) sorumluluk müessesesi vardır (VUK Md. 11). Ancak, yasa müteselsil sorumluluk uygulamasında usul ve esasları belirleme yetkisini Maliye Bakanlığı’na vermiştir. İşyeri kira ödemelerinde kiracının yüzde 20 oranında yaptığı vergi stopajını vergi dairesine ödememesi halinde, mal sahibinin de müteselsilen sorumlu olacağına dair bir düzenleme yapmamıştır. Bu nedenle kiracının mal sahibine ödediği işyeri kirasından kesmesine rağmen vergi dairesine ödemediği, Gelir Vergisi kesintisi mal sahibinden istenemez.
İdare kanunda olmayan ve sigortalının aleyhine sonuç doğuran düzenleme yapamaz
Soru: 25 Kasım 1959 doğumluyum. 28 Eylül 1981 ve 1 Haziran 1983 tarihlerinde iki doğum yaptım. 8 Eylül 1997 tarihinde işe girdim. O günden beri çalışıyorum. Yazılarınızdan edindiğim bilgilere göre; SGK bana doğum borçlanması yaptırmaz. İş Mahkemesi’ne başvurmak istiyorum. Doğum borçlanması dilekçemle birlikte ayrıca bir dilekçe vermem gerekiyor mu? Bu konu hakkında bana bilgi verebilirseniz sevinirim. Nurten D. Cevap: Yasada başlangıç öncesi sonrası ayrımı olmadığı halde, SGK sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumları borçlandırmıyor. SGK’ya yazılı olarak doğum borçlanması talebinde bulunun. Ret cevabı geldiğinde (veya 60 gün içinde cevap verilmediğinde) İş Mahkemesi’ne dava açın. SGK’nın kanun koyucu yerine geçerek, genelge ile kanunda olmayan şartlar getirmeyeceğinden davayı kazanarak, doğum borçlanması yapabileceğinizi düşünüyoruz.
Askerliğinizi borçlanıp 2012’de emekli olabilirsiniz
Soru: Doğum tarihim 1 Ocak 1962, sigorta giriş tarihim 31 Ağustos 1988 olup, 20 ay askerlik yaptım. Askerliği ödersem ne zaman emekli olurum? Şakir YILMAZ Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde başlangıç tarihiniz 20 ay geri gider ve emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5375 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz. Toplam 5375 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 31 Aralık 2012 tarihinde emekli olabilirsiniz.
