Giriş
IŞİD'in Musul'a direnç görmeden ele geçirmesi bölge halkı hariç, hemen herkes tarafından şaşkınlıkla karşılandı
Şİİ BASKISI İRTİFA KAZANDI
Bunun ilk ve en güçlü nedeni Irak başbakanı Maliki'nin politikaları. Saddam döneminde nasıl Sünni rejimin baskısı yüksekse, Maliki döneminde de tam tersi Şii baskısı irtifa kazandı. Maliki, Sünni Arapları da, Kürtleri de dışladı. Sünni aşiretler El Nusra ve özellikle IŞİD'e destek verdi.
İŞID'E EN BÜYÜK DESTEK MALİKİ'DEN
İŞİD'i Maliki güçlendirdi 2006 yılında başbakanlık koltuğuna oturan Nuri el-Maliki önce Mehdi ordusuyla savaştı. Irak'ın en büyük hazinesi Basra'yı kurtardı. Şii koalisyonu kurduktan sonra ailesini ve yakınlarını bürokrasinin başına getirdi. Destekçisi Şii'leri bile karşısına aldı. Irak Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) Iraklılar tarafından desteklenmesinin en büyük nedeni ise 2011 yılında başladı. Maliki yönetimi Bağdat'a çok yakın olan Salahaddin kentinde Saddam dönemine destek vermekle suçladığı 30 Baas üyesini tutuklanmasından sonra IŞİD'e destek arttı. Bu Maliki diktasının Sünnilere karşı en büyük gövde gösterisiydi.
VAHŞİ ÖRGÜT NASIL DESTEK KAZANDI?
IŞİD Sünni olmayanlara karşı hep acımasız oldu ve vahşi yöntemlerle infaz etti. Bunu yaparken de kendisine destek veren aşiretler yaşadığı yerlerde Sünnileri etkilemek için Müslümanların İslami kurallara göre nasıl giyineceğini anlatan broşürler dağıttı. Fırınların girişine "helaldir" diye yazdı.
MALİKİ'NİN SARAYININ YANINDA
IŞİD'in en güçle yerlerden biri de Bağdat'ın kuzeyi. Bu bölgede Sünni nüfusa karşı uygulanan sert Şii politikası IŞİD'i güçlendirdi. Bağdat'ın kuzeyini kontrol altına alan IŞİD'e karşı en büyük güç, Bağdat'ın güneyinde konuşlanan Şii milisler.
Arap-Kürt çatışması
Arap-Kürt çatışması Maliki'nin hanedanlık kurarak büyüttüğü mezhep ve etnik köken savaşı IŞİD'i büyüttü. Ancak Maliki'nin büyüttüğü bu nefret tohumu, Irak'ta Kürt-Arap çatışmasına neden olabilir. Çünkü Sünni Araplar her ne kadar Maliki'den nefret etse de, Musul ve Kerkük'te, Kürt yönetimini istemiyor. Sünniler - Şiiler - Kürtler tarih boyunca hep Irak'ta savaşsa da yine de Irak'ın bölünme ihtimali zor. Ancak kesin olan Irak'ın yakın tarihte birleşmesi çok daha zor.
Serkut Bozkurt/Özel Analiz
twitter.com/SerkutBozkurt
