Finansal okuryazarlık

Paramızı yönetmeyi ya öğreneceğiz ya da öğreneceğiz. Geleni gideni kontrol altına almak için bütçe yapmamız, eldeki üç kuruşu değerlendirmek için kendimize uygun yatırım ve borçlanmaları seçmemiz şart. Peki nedir bu finansal okuryazarlık?

Aşağıdaki testi çözün, bakın bakalım finansal okuryazar mısınız? Unutmayın ki asla geç kalmış sayılmazsınız.

1 - 100 liranızı bankaya koydunuz, yüzde 10 faiz oranıyla iki sene sonra kaç liranız olur?

2 - Biri size ya şimdi 150 lira, ya da 2 yıl sonra 200 lira vereceğini söyledi. Hangisini seçersiniz?

3 - Alman devleti ve Yunanistan devleti sizden borç istedi. Hangisinden daha fazla faiz istersiniz?

4 - Ailenizin huzurunu kaçırmayacak aylık borç miktarı gelirinizin yüzde kaçıdır?

5 - Çocuğunuz için bugün ne yaparsanız büyüyünce zengin olur?

6 - Size bir aylık iş teklifi yapılıyor. Maaş olarak ya ayda 10 bin TL ya da günde 1 kuruş verilecek. Ama öyle ki, 1 kuruş kendini her gün ikiye katlayacak. Hangisini tercih edersiniz?

7 - 70 yaşında aylık ne kadar bir gelire ihtiyacınız olacak? (Bugünkü parayla)

8 - Kredi kartınızın yıllık faiz oranı ne kadar?

9 - 2016'da ev, arsa, altın, mevduat, hisse senedi... varlıklarınızın değeri ne kadar arttı?

10 - Ocak ayında kıyafete ne kadar para harcadınız?

11 - Ev kredisi alırken hayat sigortası yaptırdınız mı?

12 - Kredi notunuzu biliyor musunuz?

13 - İşten çıkarılsanız, elinizdeki birikim kaç aylık giderlerinizi karşılar?

14 - 3600 TL kredi kartı borcunuz var diyelim (aylık faizi yüzde 1.84). Her ay asgarisini ödeyerek ne kadar zamanda borcunuzun tamamını bitirirsiniz?

15 - Aldığınız son 3 şey istek mi yoksa ihtiyaç mıydı?

Bu soruların cevapları, haftaya sayfamda olacak. 15 sorunun kaçını cevapladınız merak ediyorum

EV ALIP SATSAM?

Soru: Polis memuruyum. Eşim öğretmen, çocuk bekliyoruz. Aylık gelirimiz 8 bin TL. Arsa yatırımımız var. Bununla 3 yıl sonra ev ve araba almayı düşünüyoruz. Bitlis’teyiz, şark görevimiz bittiğinde Çanakkale’ye yerleşmeyi düşünüyoruz. Oraya taşınınca, aylık gelirimizin yarısına denk gelecek banka kredisi seçenekleriyle ev alıp satmayı planlıyorum. Ne dersiniz? ● Sedat

Cevap: Maşallah her şey derli toplu gözüküyor. Bebek de geliyor. Borcun, aylık gelirinin yüzde 30’unu geçmesin. Ev alıp satma işinden anlıyor musun? Bölge hakkında bilgin var mı? Bu senin ek işin mi olacak, ne kadar zaman ayırabileceksin? Evi alıp düşündüğün zamanda satamazsan ne yapacaksın? Karar verirken tüm bunları hesaba kat. İç sesine güven.

YATIRIMIN TEMEL KURALI!

Soru: Yatırım amaçlı 300 bin liraya rezidans daire almayı düşünüyorum. Ancak İstanbul’da emlak fiyatlarında arz talep dengesinden ötürü hızlı bir düşüş olacağı söyleniyor. Yatırımımı dövizde değerlendirmemi öneriyorlar. Siz ne düşünüyorsunuz, emlak yatırımı mantıklı mı? ● Kadir

Cevap: Yatırım ilk temel kuralı, tüyo ile hareket etme! Tüm araştırmaları yap, alırken kazan. Bazen bir şey yapmamak da yatırımdır.

GRAM ALTIN

Soru: Öğrenciyim, bütçem düşük. Yeni çıkan gram altınlarla birikimin faydası olur mu? ● Seda

Cevap: Yeter ki birikim yapmaya başla, faydasını göreceksin. Bankaların altın hesabı var, gram bazında altın alıp birikim yapabiliyorsun. Altın hesabı ile “Sahte mi, gerçek mi, çalınır mı, nerede saklasam?” gibi dertlerin olmaz. İnternet üzerinden de alıp satabilirsin.

ÜNLÜLERİN PARA KARAKTERLERİ

Ferhat Göçer

'Çook kazıklandım'

★ Para deyince aklınıza ilk gelen?

Napolyon.

★ İlk kaç yaşında, ne işten para kazandınız? O parayla ne aldınız?

Lisedeyken Teksas- Tommiks’lerimi satıyordum. Oradan çok para kazandım. Yenilerini aldım.

★ Restoranda hesabı kim öder?

Mutlaka erkek öder.

★ Hiç kazıklandınız mı?

Çooooookkk.

★ Para ile ilgili pişmanlığınız?

Keşke biraz daha pazarlık yapsaydım dediğim çok olmuştur.

★ Peşin/taksit?

Taksit yiğidin kamçısıdır.

★ Dayanamayıp hep aldığınız bir şey?

Tenis ayakkabısı. Ev rengarenk tenis ayakkabıları ile dolu.

★ Şu an cebinizde kaç para var?

4 bin TL.

★ Evde uyguladığınız en güzel tasarruf yöntemi?

Alışverişi ben yaparım.

★ Milyon verseler satmam dediğiniz şey?

Arkadaşım.

★ Diyelim ki benim 30 bin liram var, bu parayı ne yapmalıyım?

3 bin TL’yi mesleğine yatır, 3 bin TL’yi harca, 24 bin TL’yi bankaya yatır.

★ Birisi borç istese, siz de vermek istemeseniz, ne dersiniz?

Müsaitsem veririm, veremiyorsam müsait değilimdir.

'Çeşmeyi akarken doldur'

Bir gün Galatasaray Adası’nda sahne alacağım. Adnan Polat yanımdaydı. Bana, “Sana bir tavsiyem var; paranı tutacaksın, çeşme akarken dolduracaksın” dedi. Ben de, “Tamam abi” dedim. O gün bugündür aklımda!

Ferhat Göçer’in para karakteri: Para ile ilgili pişmanlıkları olsa da kendisine yapılan uyarıları dikkate almış. Para ile ilgili geleceği konusunda daha ihtiyatlı. Göçer, yeni çıkış şarkısı ile ‘aşkın mevsimi Olmaz’ diyor. Ben de ‘Birikimin mevsimi Olmaz’ diyorum.