Bakan Bolat, CNN Türk'te açıkladı: İsrail'e ambargo uygulayan tek ülkeyiz

Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, CNN Türk ekranlarında Hürriyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Hande Fırat'ın sorularını yanıtlıyor.

Bakan Bolat'ın açıklamaları özetle şöyle:

Merkez Bankası Şubat ayı rakamlarını açıkladı. Yaklaşık yüzde 67 azalma ile 9 milyar dolardan indi. Bu önemli bir azalma. Özellikle depremin başlaması ve enerji fiyatlarındaki artış, Türkiye'nin ithalat faturasını kabartmıştı. Otomotiv ithalatında büyük artış vardı. Altın ithalatında da anormal bir artış vardı. Enerji fiyatların düşmesiyle 27/28 milyar dolar tasarruf sağlamıştık. Bugün açıklanan rakamla bizimle dış ticaret açığımız 92,7 milyar dolara geldi. Yaklaşık 30 milyar dolar dış ticaret açığımızı azaltmış olduk. Cari açık ülkenin elde ettiği döviz gelirleri ile harcadığı döviz arasındaki fark. 28,3 milyar dolar azaltıldı bu rakam. Yarı yarıya azaltıldı yani. Çip kriziyle salgın döneminde birinci el araçları piyasaya çıkarmayarak çok nahoş durumlar vardı. Yeni yönetmeliklerle bu düzene girdi. 6 ay 6 bin km sınırlayıcı uygulamamızı uzattık ve özellikle manüpülatif operasyonları azalttık. Gerek emlakta gerek de otomobilde fiyatlar düştü. Şu anda alan memnun satan memnun bir durum var. Ticaret dinamik bir alan. Rakamları sürekli kontrol ediyoruz. Kontrolden çıkan fiyatlar konusunda hemen adım atıyoruz. 2023 yılını 106 milyar dolar dış ticaret açığı ile kapattık. Bu sene OVP hedefi yine 106 milyar dolar olarak gözüyor. Şu anda müjdeyi vereyim 100 milyar doların altında kalacak. 2 ayda ocak ve şubat aylarında 45 milyar dolardan 31.8 milyar dolara düşürdük. 13-14 milyar dolar cari açığı 2 ayda düşürdük. Jeopolitik gerilimler var etrafımız ateş çemberi. OVP hedefi belli. Biz siyasiyiz daha iyi hedeflerimiz olması lazım. OVP hedeflerini tutturursak başarı. Cari açığın azalması için ihracatı arttırmak ithalatı azaltmak lazım. 2023 yılında dünya ihracatı yüzde 5 düştü. Ama biz artırdık. Dünya Ticaret Örgütü bayram müjdesi yayımladı. Türkiye'nin mal ihtiyacı yüzde 1 arttığı için, Türkiye'nin payı yüzde 1,08'e yükseldi. Bu rakam 3 senede payımızı 1,08'yükselttik. Şimdi ithalat dünyadaki enerji ve emtiya fiyatlarının yükselmesinden dolayı 2023 yılında ithalatımızdaki artışı azalttık. İthalatta 350 milyar doların altına çekebilmek hedef.

Hizmet gelirlerindeki tablo şu. Geçen yıl 40 milyar dolar taşımacılık geliri elde ettik. Net 51 milyar dolar fazla verdik. Bu sene OVP hedefimizi 35 milyar dolar civarı ama gerçek hedefimiz 25 milyar dolar seviyesinde. İhracatımız azalmadı dış ticaretimiz kafa kafaya. Bu sene ilk 3 ayda ihracatımız yüzde 3,6 oranında arttı. İthalatta da yüzde 12,6 oranında azalma var. 84 milyar dolar bir ithalatımız var. 20,5 milyar dolarda tuttuk. Geri kalan 9 ayda tabloya bakacağız. Dış ticarette işler iyi gidiyor. İhracat yaparsak döviz gelirimiz artar, istihdam artar demek. Bütçemizin yüzde 60'ını ihracatçılarımıza destek veriyoruz.

FAHİŞ GIDA FİYATLARI VE YASA TASARISI

1973 ile 2003 yılları arasında enflasyonla boğuştu. 2004 yılında AK Parti tek haneli rakamlara düşürdü. Yıllarca bu tek hanelerde devam etti. Ama 2020'de patlak veren salgın krizi gıda başta olmak üzere stokçuluk karaborsacılık türü olaylar hortladı. Bütün dünya gibi biz de yüksek enflasyonist süreçle karşı karşıya kaldık. Karantina döneminden sıkılan insanlar kendisini dışarı attı. Bu durumda da talebin aşırı artması ile bu fiyatlar arttı. Rusya - Ukrayna savaşında da enerji fiyatlarında petrolde 2 kat artış oldu. Vatandaşlarımızın memur ücreti, asgari ücretler, çiftçi ödenekleri enflasyonun üzerinde artırıldı. Stokçuluk karaborsacılıkla ilgili yoğun denetim başladı. Uygulamalar hızlı bir şekilde devreye alındı. Oto piyasasındaki fiyatlarla çetin bir mücadeleye girdik. Bizim dönemimizde de denetimler yoğunlaştırıldı.

STOKÇULUĞUN CEZASI ARTACAK

Aldatıcı reklam, zararlı ürün satışları yapanlara cezalar kesiliyor. Biz cezaların artırılması ile ilgili çalışma yaptık. Parlamentoya sevk edilecek yakın zamanda da. Alt sınır uygulamasında 2020'de 10 bin lira idi. 2024'te 52 bin oldu biz 80 bin olmasını talep ettik. Önemli olan uygulamaları tavizsiz yapmaktır. Alt ceza sınırı 100 bin idi stokçulukta bunu da 800 bin liraya yükselteceğiz. Üst sınır ise 2 milyon yazıyor şu an, teklifimiz ise 11 milyon liraya çıkarılması. Geçici kapatma uygulaması da teklifimiz arasında. 10 güne kadar kapatma cezası talep ettik.

İSRAİL MESELESİ

Siz İsrail'e jet yakıtı mı satıyoruz. Onlar da Filistinlileri mi bombalıyor? Devletimizin ilgili kurumları toplandı. İsrail'in ateşkese yanaşmaması BM'nin aldığı ateşkes kararı ve Gazze'ye yönelik tutumu karşısında Türkiye'nin yardımlarını engelleme çabaları üzerine yeni tedbirler alalım kararı üzerine ciddi maaliyetler oluşturulan 1019 kalem ürüne ihracaata müsaade etmeme kararını aldık. Bu dünyada büyük ses getirdi. Gazze'ye yardımın açılması ve İsrail'i sıkıştırmak ile dünyaya bir mesaj vermek istedik. Biz bu kararı alırken İsrail'e ambargo kararı alan tek ülke Türkiye. 54 ürün grubu tespit edilirken listede jet yakıtı uçak benzini başlığı görünce hemen aldığımız karar karşısında İsrail konusunu seçim öncesi oy istismarcısı yapan partilerin önemli bir aracı ellerinden alındı. Büyük bir yalan uydurdular. Sosyal medya gibi lağım çukurunda iftiralar oluyor. Türkiye İsrail'e jet yakıtı satmıyor.

"YALANDA ISRAR EDİYORLAR"

İsrail Airlines almış. 25 bin dolarlık uçak benzini almış. Chartes Airlines 21 bin 743 dolar almış. Shino İnter 3 bin 820 dolar almış. Arkia Airlines 25 bin 245 dolarlık almış. İsrail Airlines 11. ayda 33 bin 889 dolarlık uçak benzini. Toplam 109 bin 700 dolar. Ben bunu kamuoyuna paylaştıktan sonra saldırdılar. Acımasızca suçlama yönelttiler. EPDK çürüttü ama hala yalanda ısrar ediyorlar. Yalancılarsa biz ne yapalım? İftiranın ne anlama geldiğini dini hassasiyeti olanlar iyi bilirler. Israr edenleri Allah ıslah etsin diyorum. Şubat Mart ayında 910 dolar. Herhalde özel uçağa yakıt verilmiş. Bunu bilmelerine rağmen bu yalanı söylüyorlar. İsrail dediğimiz bölgede 7 milyonYahudi yaşıyor. 2 milyondan fazla Filistinli yaşıyor orada. Filistin'i Türkiye tanıyor. Batı tanımıyor. 5.9 milyon nüfusu var. Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze olarak. Bu insanlar da Türkiye ile ticaret yapıyor. İsrail de diyor ki 'ben onları tanımıyorum gönderdiklerinizde İsrail yazacaksınız'. 2022 yılında ihracatımız 6.5 milyar dolardı. İthalatımız 2.5 milyar dolardı. Net fazlamız 4 milyar dolardı. Biz ticarete bakmıyoruz. Bu ticaret özel şirketlerin ticareti. Yüzde 30'dan fazlası da Türkiye'deki uluslararası firmaların. Aldığımız tedbirlerin yıllık karşılığı 2 milyar dolar. Gazellilerin çektiği acı karşısında inanılmaz bir savaş veriyoruz. Bugün yine yayınladı. Hamas Türkiye'ye teşekkür etti. Ben bizzat görüştüm. Söyledikleri şu 'Türkiye ile Filistin kesimin ticareti 2 milyar dolar.' Bu ticaret İsrail adıyla gelip gidiyor. Türkiye'ye gümrük vergisiz hurma ticareti hakkı verdik. Onlar bize teşekkür ediyorlar ama içerde 'İsrail'e yardım ediyorsunuz, ticaret yapıyorsunuz' diye yalan söylüyorlar.

"GELİŞMELERE GÖRE YENİ KARARLAR ALABİLİRİZ"

Hamas'a terörist diyen ana muhalefet lideri. Hamas liderinin 3 tane oğlu 3 tane torunu da şehit edildi. Bir tane telefon açıp taziyede bulundular mı? Seçim öncesi hükümeti itibarsızlaştırmak ve oy tırtıklamak için bu politikayı yürüttüler. Bizim aldığımız bu karardan sonra ne dediler? 'Gemiler gitmeye devam ediyor'. Biraz gümrük rejimi bilseler... 9 Nisan sabahı biz bilgisayar sistemi kapattık. 1019 kalemde hiçbir ürün tescil edilemez. Birkaç gün öncesinde tescil ürün varsa o gitmiştir. Geçici depolama alanları ve transit ticaret üzerinden de 1019 ürünü o bölgeye gitmesine izin vermedik. Filistinliler 'Bizim tüccarlarımıza İsrail sorun çıkarabilir ve olumsuz etkilenebilir. Türkiye bize hamilik yapıyor. Erdoğan hayatını Filistin mücadelesine adamış bir lider. O yüzden siz ne yapıyorsanız bizim için kabul' dediler. Gelişmelere göre yeni kararlar alabiliriz.

"BİRAZ AR DUYGULARI VARSA HALKIMIZDAN ÖZÜR DİLERLER"

8 milyon Filistinli de Türkiye'den gıda maddeleri alıyor. O gıda maddelerini bu insanlar tüketiyor. Tekstil ve sağlık ürünlerini de tüketiyorlar. Bizim kararımızı öyle etkili oldu ki İsrail'in toplam ithalatının yüzde 30'una kadar olan ürünler özelikle seçildi ki sarsıcı olsun. Böyle bir titiz çalışma yapıldı. Yalan söyleyenlerin malzemesi eksik olmaz. Onlar yine bir şeyler uydurabilirler. Ben halkıma sesleniyorum. Müsterih olsunlar. Hepimizin davası Filistin davasıdır. Biz bunu biliyoruz. Filistinlerin hep yanındayız. Filistinliler Türkiye'ye bu kadar güveniyor ama muhalefettekiler siyasi istismar yapıyor. Biraz ar duyguları varsa bu anlattığımız rakamlar karşısında halkımızdan özür dilerler.

İsrail 1948 tarihinde kuruldu. İsrail'e özür dileten ülke oldu mu? Kim özür diletti. Mavi Marmara'dan sonra Netanyahu Obama'nın yanında Tel Aviv Havalimanı'nda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı aradı ve resmen özür diledi. Mavi Marmara'da şehit olan kardeşlerimizin aileleri için istediğimiz resmi özür dileme, tazminat ve Gazze'ye geçişlerin kolaylaştırılması kararlarını da kabul etti. Bunu hangi ülke, hangi lider İsrail'e yaptırabildi?

14 ve 28 Mayıs seçimde Batı ve İsrail Millet İttifakı'nı tutuyordu. Çok üzüldüler Tayyip Erdoğan kazanınca. Çok memnundu muhalefet Batı ve İsrail bizi tutuyor diye. 31 Mart seçimin ertesinde kim CHP'yi ve kazananları tebrik etti? İsrail Dışişleri Bakanı hararetle kutladı. Onun için bize gönül veren insanlar müsterih olsunlar.