Cinsel yaşam darbe yiyebilir

Prostatit nedir?
Prof. Dr. Bülent Alıcı: Prostat bezinin (er bezi) iltihabi durumu olarak bilinse de, tek bir şekilde görülmediği için tanımını yapmak güç. Prostatit, idrar yaparken yanma, ağrı, sık idrara çıkma gibi idrar yollarına ait şikayetlere yol açarken, penis, testis ve perinede (penis ve makat arası bölgede) ağrı, yanma hissi, cinsel işlevde bozukluklar gibi yakınmalara da sebep olabiliyor.

Sık görülen bir sorun mu?
Prof. Dr. Bülent Alıcı: Erkeklerin yüzde 2 ila 16’sında prostatit, yüzde 6’sında ise prostatite benzer şikayetler görülüyor. Yani son derece yaygın bir sağlık sorunu. Üroloji polikliniğine başvuranların 10’da 1’i bu şikayetlerle geliyor. 50 yaş altında en sık, 50 yaş üzerinde ise prostat büyümesi ve prostat kanserinden sonra en sık konulan tanıdır.

Yaşam kalitesini nasıl etkiliyor?
Prof. Dr. Bülent Alıcı: Yanma ve dolgunluk hissi günlük hayatı çok olumsuz etkiliyor. Prostatit hastalığı olan bir kişinin hayat kalitesi, kalp krizi geçirmiş, göğüs ağrıları olan ya da uzun süreli şeker hastası olan kişiler kadar bozuluyor.

Prostatitin kaç çeşidi var?
Prof. Dr. Bülent Alıcı: 4 tipi var.
1) Bakterilerle (mikroplarla) oluşan iltihabi durum: En önemli belirtileri idrar yapmakta güçlük, yanma, ağrı ve yüksek ateştir. İdrar tahlili ve hastanın muayenesi ile tanısı kolayca konulur. Yüksek ateşi olan kişide prostat muayenesi yapılmamalı. Çünkü mikrobun vücuda yayılma ihtimali var. Hastaların sadece 10’da 1’inde mikroba bağlı prostatit gelişir.
2) Kronikleşmiş iltihabi durum: Tedavi edildikten sonra tekrarlayan biçimde idrar yolu iltihabı gelişiyor ve benzer şikayetler oluşuyorsa, bu duruma kronik prostatit denir.
3) Kronik pelvik ağrı sendromu: Mikrobik bir durum yoktur. Hastaların önemli bir kısmında bu tip prostatite rastlanır. Karnın alt kısmında, testis, penis bölgesinde kasılma, ağrı, yanma hissi görülür. Kronik pelvik ağrı sendromu tanısı için bu bahsettiğim şikayetlerin en az 3 aydır devam ediyor olması lazım.
4) Mikroba bağlı olmayan prostatit: Hastaların çoğunda bu tip prostatit görülür. Mikrobik değildir. Geçirilmiş bir iltihabi durumun ardından prostat dokusunun, idrar yolunun bir çeşit tahrişi, ödemi ile ortaya çıkar. En önemli belirtileri şunlar: İdrar yaparken veya boşalma sırasında rahatsızlık, yanma hissi, idrar yolunda ve oturak bölgesinde sürekli rahatsızlık veren yanma benzeri ağrı.

Prostatitin sebepleri neler?
Prof. Dr. Bülent Alıcı: Çoğunlukla cinsel yolla bulaşan hastalıklar sonucu prostat bezi iltihaplanır. Doğru ve zamanında tedavi edilmediği takdirde tekrar etmesi ve kronikleşmesi mümkündür. İdrar yolundan yukarı bakteri bulaşması erkeklerde nadirdir. Bazen çok basınçlı olarak idrar yapmak, boşalma sonrası hemen idrar yapmaya çalışmak gibi durumlarda idrarın meni kanallarına kaçmasıyla buralarda tahriş meydana gelebiliyor. Kimyasal uyarıya bağlı olarak prostat ve idrar yolunda rahatsızlık duygusu oluşuyor.

Prostatit nasıl teşhis edilir?
Prof. Dr. Bülent Alıcı: Hastanın şikayetleri, idrar veya menide beyaz kan hücreleri ve bakteri görülmesi önemli. Öncelikle durumu tespit için bir sorgulama formu doldurulur. Bu formda ağrı, işeme sorunları ve hayat kalitesine ilişkin 9 soru vardır. Fizik muayene yapılarak, idrarda ve prostat masajı öncesi ve sonrasında iltihap hücresi varlığına bakılır, kültür yapılır. Kronik prostatit, idrar tahlillerinde ve kültürlerde mikrobik durum tespit edilmeyen, ancak işeme sorunu olan, idrar yolunda ve karın alt bölgesinde yanma, makata vuran ağrı gibi şikayetleri olan ve cinsel sorun (sertleşme veya boşalma sorunu) yaşayanlarda şüphe edilir.

Prostatit cinsel yaşamı etkiler mi?
Prof. Dr. Bülent Alıcı: Evet, birçok çalışma prostatit tanısı konulan erkeklerin cinsel sorun yaşadığını gösteriyor. En sık sertleşmeyi sağlamakta güçlük görülüyor. Bunu cinsel istek azlığı ve boşalmada ağrı takip ediyor. Bu şikayetler tek görülebildiği gibi birkaçı bir arada da olabiliyor. Normalde her 100 kişiden 1’inde boşalma sorunu görülürken, kronik pelvik ağrısı olan veya prostatiti olan kişilerde bu oran yüzde 25-45’e çıkıyor. Kronik prostatit depresyona bile sebep olabiliyor. Depresyon cinsel yaşamda bozulmaya, bu da tekrar depresyona yol açarak kısır döngü oluşturabiliyor. Cinsel işlev bozuklukları yaşla birlikte artıyor, ancak prostatit daha genç kişilerde görülüyor. Cinsel sorunların ortaya çıkması bu kişileri daha fazla etkileyerek hayattan zevk almayan, sürekli rahatsızlıklarını düşünen bireyler haline getiriyor.

Prostatit tedavi edilebilir mi?
Prof. Dr. Bülent Alıcı: Prostatit için günümüzde kullandığımız 3 önemli ilaç var. Antibiyotikler, alfa blokerler ve anti-inflammatuarlar. Bu klasik tedavilerle hastaların 3’te 1’i tam olarak tedavi olabiliyor. Mikrobik olan prostatit uygun antibiyotikle kolay şekilde tedavi edilebilir. Hastaların 4’te 1’inde olay tekrarlayıcı olur ve kronikleşir. Kronik prostatit, pelvik ağrı sendromu olanlarda antibiyotikler yarar göstermez. Bu hastalara adale gevşeticiler, prostat yolunu genişletici, direnci azaltıcı alfa blokerler ve fizik tedaviler yararlı oluyor. Bazı bitki kökenli ilaçlar da hastaların bir kısmında yarar gösterebiliyor. Saw palmetto bitkisi, arı poleni gibi.

Başka tedavi yöntemleri var mı?
Prof. Dr. Bülent Alıcı: Yukarıda saydığım üç yöntemden yarar görmeyen hastalara nöromodülatör (trisiklik antidepresanlar, gabapentinoidler gibi) bir grup ilaç kullanılabiliyor. Bazı hastalar pelvik taban adale eğitimi amacı ile ‘biofeedback’ denilen adalelerin gerginliğinin azaltılmasını sağlayan özel tedavilerden yararlanıyor. Ayrıca prostat masajı, elektromanyetik tedaviler de yarar sağlayabiliyor. Çok nadir hastada ise TUMT, TUNA gibi cerrahi işlemler yapılabiliyor.