Apollinaire'nin kitabına yargıtaydan mahkumiyet

Sel Yayıncılık’ın sahibi İrfan Sancı ve çevirmen İsmail Yerguz hakkında, Guillaume Apollinaire’nin "Genç Bir Don Juan’ın Maceraları" adlı kitabını yayımladığı ve çevirdiği için "müstehcenlik" suçlamasıyla dava açıldı. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, "kitabın edebi eser" olduğu ve suçun unsurları oluşmadığından sanıkların beraatına karar verdi. Kararın temyiz edilmesi üzerine dosya, Yargıtay 14. Ceza Dairesi’ne gitti. Daire, yerel mahkemenin kararını oybirliğiyle bozup, sanıkların 6 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasıyla yargılanmasını istedi. Karar, 5 Temmuz'da yayınevine tebliğ edildi.

İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KAPSAMINDA OLAMAZ

Yargıtay 14. Ceza Dairesi kararında, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 10. maddesinde öngörülen ifade özgürlüğünün, kamu makamlarının bir müdahalesiyle karşılaşmadan kişilerin düşünce ve eserlerinin başkalarına ulaştırılmasını kapsadığına vurgu yaparak, davalık kitapta eşcinsel ilişkilerin yanı sıra hayvanlarla cinsel ilişkilerin, cinsel arzuları tahrik ve istismar edecek şekilde anlatıldığı dile getirildi. Dairenin kararında şu değerlendirmelere yer verildi:

“Yargılamaya konu edilen kitapta hiçbir olay örgüsüne yer verilmeden, sadece cinsel dürtüleri harekete geçirmeye yönelik, basit, sıradan ifadelerle ters, lezbiyen, doğal olmayan ve hayvanlarla yapılan cinsel ilişkilerin, çocuklar kullanılmak suretiyle bayağı bir dil kullanılarak anlatılması, ifadelerin toplumun ar ve haya duygularını incitici, cinsel arzuları tahrik ve istismar edecek şekilde, aynı zamanda kişilerin dışkılamaları dahi tiksinti verecek şekilde ifade edilmek suretiyle hiçbir sanatsal ve edebi değer katılmadan kurgulanmıştır. Anneye, teyzeye, kardeşe, aynı cinse, hayvanlara yönelik sapkınlık düzeyine varan ifadeler içeren kitabın Fransızcadan tercümesi ve yayımlanmasının, demokratik bir toplumda çoğulculuğun, hoşgörünün, açık fikirliliğin gereği olan ifade özgürlüğü kapsamında kalan eylemler olarak kabul edilmesi mümkün değildir.”

Yargıtay 14. Ceza Dairesi kararında ayrıca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 7 Aralık 1976 tarihli "Hanyside-Birleşik Krallık" kararına da atıfta bulunularak, müstehcenlik ve pornografik ifadeler içeren yayın sınırlarının nereye kadar uzanabileceğinin bu kararla belirlendiği ve bu yayınların, demokratik bir toplumda, genel ahlakın ve sağlığın korunmasına, suçların ve düzensizliğin önlenmesine ilişkin meşru bir amaca yönelik yaptırımlarla kısıtlanabileceğinin öngörüldüğü vurgulandı.

MAHKEMEYE ELEŞTİRİ

Daire kararında yerel mahkemenin kararını da eleştirerek şunları dile getirdi: “Soruşturma aşamasında iki kişilik bilirkişi heyetinden alınan 28 Nisan 2009 tarihli ve yargılama aşamasında Başbakanlık Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu tarafından düzenlenen 11 Ağustos 2010 tarihli raporlarda belirtilen, ‘yargılamaya konu kitabın hiçbir sanatsal ve edebi değerinin bulunmadığı’ biçimindeki değerlendirmelere hangi nedenlerle itibar edilmediği açıklanmadan, 12 Mart 2010 tarihli, genel ve soyut ifadeler kullanılarak hazırlanan bilirkişi raporuna itibar edilerek, sanıkların eylemlerinin, TCK’nın 226/5. maddesinde öngörülen suçu oluşturduğu gözetilmeden, kitabın sanatsal ve edebi değeri olduğu gerekçesiyle beraatlara karar verilmesi kanuna aykırıdır.”

Öte yandan, Sel Yayıncılık, karara ilişkin haberlere Twitter hesabından tepki gösterdi. AA’nın dün servis ettiği, Sel Yayıncılık’ın sahibi İrfan Sancı ve çevirmen İsmail Yerguz hakkında, Guillaume Apollinaire’in "Genç Bir Don Juan’ın Maceraları" adlı kitabını yayımladığı ve çevirdiği için "müstehcenlik" suçundan dava açıldığı haberine Sel Yayıncılık'tan, “Apollinaire'in kitabıyla ilgili Yargıtay kararının bize tebliğ tarihi 5 / 7 / 2013. AA'nın haberi yeni gibi servis etmesi 4 Ağustos. Ne iş.” tepkisi gösterildi.

YARGITAY KARARINA TWETTER'DAN TEPKİ

Ayrıca, Sel Yayıncılık'ın Twitter hesabından paylaşılan şu mesajlar ile Yargıtay'ın kararına tepki gösterildi:

"Bugün de yine halkın ar ve haya duygularını incitmiş, genel ahlaksızlık, sapkınlık falan yapmışız..."

"Cinsel dürtülerini harekete geçirmek için Apollinaire okumak... İşte bunlar hep fantezi."

"Bilmeyenlere: Apollinaire'in 100 sene önce yazdığı Genç Bir Don Juan'ın Maceraları'nı yayınlamaktan 6-10 yıl hapis cezası istedi Yargıtay."

"Bilmeyenlere: Burası son derece sapık, ahlaksız, terbiyesiz bir kurum. Hani edebiyat, kuram falan yayınlıyorlar diye takip ediyorsanız.."

"Yargıtay ayrıca kendini bilmez Galatasaray Üniversitesine çok sıkı ayar vermiş: genel ve soyut ifadeler kullanarak bilirkişi raporu yazmak!"

"Yargıtay ayrıca bu saçma Galatasaray Üniv. raporuna itibar eden yerel mahkemeye de çok ama çok kızmış: sanatsal, edebi falan değil bu demiş."

"Yargıtay'a göre İrfan Sancı zaten tescilli bir sapık olduğundan derdest edin demiş. Yetmez, çevirmeni de getirin yatsınlar bunlar demiş."

"Yani kısacası Yargıtay; o ahlaksız Fransız yazar bozuntusuna, GS Üniv.'e, mahkemeye, bize, hepimize çok kızmış sevgili okurlar. İşte böyle."

"Ayrıca ricamız adları daha kolay yazılan yazarlara dava açmaları: Guillaume Apollinaire, William S. Burroughs... Üç kere kontrol ediyoruz."

"Evet, kızlı erkekli çalışıyoruz ve ayakkaplarımızla giriyoruz yayınevine."

YUMUŞAK MAKİNE İÇİN KOVUŞTURMANIN ERTELENMESİ KARARI

Sel Yayıncılık'ın yayınladığı William Burroughs'un yazdığı ve Süha Sertabiboğlu'nun Türkçeye çevirdiği "Yumuşak Makine" adlı kitabı ile Chuck Palahniuk'un yazdığı ve Funda Uncu'nun Türkçeye çevirdiği, Ayrıntı Yayınları tarafından basılan "Ölüm Pornosu" da mahkemelik olmuştu. Bu eserlere yönelik görülen 5 Temmuz 2012'deki davada, 3. Yargı Paketi'ne dayanılarak, kovuşturmanın ertelenmesine karar verilmişti.

"Genç Bir Don Juan'ın Maceraları" adlı kitap nedeniyle Yargıtay'ın 10 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılama yapılması kararı da 3. Yargı Paketi'ne dayanılarak, "kovuşturmanın ertelenmesi" kararına dönüştü.

3 YIL İÇİNDE BU TÜR EDEBİ ESERLER BASARLARSA...

Ancak söz konusu düzenlemeye göre üç yıl içinde aynı "suçun" yeniden işlenmesi durumunda, "Yumuşak Makine" ve "Genç Bir Don Juan'ın Maceraları" kitapları için de yargılama yapılacak. Yani Sel Yayıncılık, Yargıtay'ın "müstehcen" bulduğu edebi eserleri basmaya devam ederse, yayıncı İrfan Sancı ile çevirmen İsmail Yerguz, 10 yıla kadar hapis istemiyle yargılanacak.