Giriş
Soru: İşletmedeki faturasız malların aftan yararlandığını duyduk. İşletmede bulunan faturasız mallar Af Kanunu’ndan nasıl yararlanacak? Ne yapmamız gerekiyor? Ödenecek vergi var mı? Varsa tutarı ne kadardı? Ziya ER Cevap: Af Kanunu’nda kayıt dışılığı önleme yönünde düzenlemeler de bulunuyor. Bu düzenlemelerden biri de stoklarla işlemenin kayıtlarının uyumlu hale getirilmesine ilişkin düzenleme. İşletmede bulunduğu halde kayıtlarda yer almayan, emtia (mal) makine, teçhizat ve demirbaşlar kanundan yararlanarak kayıtlara geçirilebilecek.
[[HAFTAYA]]
Ve işletme stokları ile kayıtlar uyumlu hale getirilmiş olacak. Bunun için yapmanız gereken; -Af Kanunu’nun yayımlandığı tarihi takip eden 3’üncü ay sonuna kadar, işletme stoklarınızda bulunan ve kayıtlarda yer almayan emtianın (faturasız malların) rayiç bedeli üstünden bir envanter listesi çıkartarak (rayiç bedeli tespit edemiyorsanız bağlı olduğunuz meslek kuruluşu belirleyecek) vergi dairenize bildirmek suretiyle defter kayıtlarınıza alacaksınız. -Bilanço esasına göre defter tutuyorsanız, bildirdiğiniz emtiayı aktife kaydedecek, pasifte özel karşılık hesabı açacaksınız. -Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecek. -İşletme hesabı esasına göre defter tutuyorsanız, söz konusu emtiayı defterlerin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceksiniz. -Genel orana (yüzde 18) tabi emtiaların bedeli üzerinden yüzde 10 oranı, indirimli orana tabi emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların (yüzde 1 veya yüzde 8) yarısı (yüzde 0.5 veya yüzde 4) esas alınarak Katma Değer Vergisi (KDV) hesaplayacak ve ayrı bir beyanname ile (2 no’lu KDV beyannamesiyle) sorumlu sıfatıyla beyan ederek (stok bildirimi tarihini izleyen ayın 24’ü mesai saati sonuna kadar), beyanname verme süresi içinde ödeyeceksiniz. -Emtia üzerinden ödediğiniz KDV’yi, genel esaslara göre hesaplanan KDV’den indirebileceksiniz. -Beyan edilen mallar için belgesiz mal kapsamında cezalı vergi tarhiyatı yapılamayacak (KDVK Md.9/2 hükmü uygulanmayacak) -Söz konusu emtiaya ilişkin olarak geçmişe yönelik vergi cezası uygulanmayacak.
Kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz
Soru: 16 Ağustos 1972 doğumluyum. 27 Temmuz 1992’de sigortalı oldum. 5 yıldan beri bir şirkette çalışmaktayım. 4000 gün primim var. Kendi isteğimle işten ayrılsam, kıdem tazminatı alabilir miyim? Aykut ALTINIŞIK Cevap: Emekli olmak için aranan sigortalılık süresi ve prim şartını yerine getirip, yaş haddini yerine getirmeyenler kıdem tazminatını alarak işinden ayrılabiliyor. Yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. Süre ve prim ödeme şartını yerine getirip emekli olmak için yaş haddinin dolmasını beklediğinizden, kıdem tazminatını alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il müdürlüğünden alacağınız ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını işverene ibraz etmekten ibarettir.
En az 5400 gün prim ödemelisiniz
Soru: 1955 doğumluyum. 1972’den 1974’e kadar Almanya’da sigortalı olarak çalıştım. 1976’da geri döndüğümde sigorta paramı geri aldım. Şimdi sigortalanıp çalışsam ve o parayı geri ödesem emekli olabilir miyim? Alper BULUC Cevap: Almanya’daki çalışma sürelerini borçlanmanız mümkün. Kaç gün borçlanma yapmışsanız o kadar sigortalılık süresi kazanırsınız. Ancak, iki veya üç yıl yurtdışı çalışma süreniz ile emekli olamazsınız. En erken 4/b sigortasından (Bağ-Kur) emekli olabilirsiniz. Emekli olabilmek için borçlandığınız gün sayısı ile birlikte toplam prim ödemenizi en az 5400 güne tamamlamanız gerekiyor.
Eşiniz sigortalı çalışarak 1155 gün daha prim ödemeli
Soru: Eşim Ağustos 1985’te 657’li olarak işe başladı. Mayıs 1997’ye kadar çalıştı. 1996-1997 arası ücretsiz izinliydi. Bütün işe geri dönüş umudumuzu yitirdiğimiz Kasım 2004’te SSK’lı olarak işe başladı. Ancak bu da çok kısa sürdü. 105 gün prim ödedi. 3945 gün de Emekli Sandığı’ndan hizmeti var. Eşim nasıl emekli olabilir? İlhan ŞEN/ANKARA Cevap: Eşiniz sigortalı bir işte çalışarak 1155 gün daha prim ödeyerek, 105 gün olan prim ödemesini 1260 güne tamamlaması halinde, 4/a sigortasında (eski adıyla Bağ-Kur’da) emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 42 yaş şartlarına tabi olur. Prim ödemesini 1260 güne tamamlayacağı tarihte muhtemelen 42 yaşını da doldurmuş olacağından emekli olur. Doldurmuyorsa, 42 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir.
Eşinizin 31 gün eksiği olduğundan aylık bağlatamazsınız
Soru: Eşim 1955 doğumlu. 11 Nisan 2008’de vefat etti. 269 gün sigortası var. 20 ay askerlik yaptı. Borçlanma yapsam, ölüm aylığı alabilir miyim? Günü yine eksik kalırsa ne yapabilirim? Gökhan PİLAVOĞLU Cevap: Dul aylığı alabilmeniz için eşinizin 5 yıl sigortalılık süresi ve en az 900 gün prim ödemiş olması gerekiyor. Eşinizin ölüm tarihi 1 Ekim 2008’den önce olduğundan prim eksiğini askerlik borçlanması ile tamamlama hakkınız var. Ancak, eşinizin askerlik süresini borçlanmış olsanız bile, toplam primi 869 güne yükseliyor. Yani 900 günü dolduramıyor. Bu şartlarda eşinizden dolayı dul aylığı bağlatamazsınız. Eşinizin 31 gün eksiğini tamamlayabilmeniz için, Bağ-Kur, Emekli Sandığı kapsamında çalışması veya yurtdışı çalışması olması gerekiyor.
İsteğe bağlı olarak 49 ay prim ödeyebilirsiniz
Soru: 15 Temmuz 1968 doğumluyum. Eylül 1987’de sigortalı oldum. Toplam 870 gün sigorta primi ödedim. Acaba şimdi ödemeye başlasam, yaştan dolayı ne zaman emekli olabilirim? Ayrıca dışarıdan ödeme kalktığı için bundan yararlanamıyorum. Fakat çiftçi Bağ-Kur’una geçip daha düşükten prim ödeyenler varmış. Bu benim içinde geçerli olur mu? Rahmetli babamdan 15 dönüm kadar bir tarlam var. Bunun faydası olur mu? Gülten İZGÜ Cevap: Çiftçi Bağ-Kur’una gerek yok. 4/a sigortasından (eski adıyla SSK) daha erken emekli olabilirsiniz. Belli bir plan dahilinde isteğe bağlı prim ödemenizde de bir mahsur yok. 4/a sigortasında yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 2730 gün daha prim ödeyerek, 870 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı Bağ-Kur’a 49 ay (1472 gün) prim ödeyebilirsiniz. 49 ay prim ödedikten sonra isteğe bağlıdan çıkıp, sigortalı bir işte çalışarak da 1260 gün prim ödemeniz gerekiyor.
