Giriş
Soru:
1 Ocak 1973 doğumluyum. 15 Temmuz 1991-2 Ağustos 1991 arası çalışmamdan dolayı 18 günlük primim var. 9 Aralık 1996’da öğretmen olarak göreve başladım. Ne zaman emekli olabilirim? Öğretmenlikten önceki sigorta girişimin emekliliğe etkisi olur mu? Mesut SAK
[[HAFTAYA]]
Cevap:
SSK’da emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirlerken, Emekli Sandığı’nda emekli olma şartlarını 23 Mayıs 2002 itibarıyla sahip olunan fiili hizmet süresi belirliyor. Bu nedenle 18 gün SSK prim ödemesi emekli olma şartlarınızı değiştirmez, sadece fiili hizmet sürenizi 18 gün artırır. Emekli olmak için 25 yıl fiili hizmet süresi ve 56 yaş şartına tabisiniz. 27 Kasım 2021’e kadar çalışarak fiili hizmet sürenizi 25 yıla tamamlamanız şartıyla 1 Ocak 2029’da emekli olabilirsiniz. Askerlik durumunuz hakkında bilgi vermemişsiniz. Belki askerliğiniz emekli olma şartlarınızı değiştirebilir. Askerliğinizin tarih ve süresini bildirirseniz sorunuza daha net cevap verebiliriz.
Yengenizin primi dul-yetim aylığı için yeterli
Soru:
Trafik kazası geçirip vefat eden yengemizin malulen emeklilik için primleri yeterli mi? Zaten SSK’dan emekli olan eşine maaş bağlanır mı? 16 ve 20 yaşlarında bekar ve öğrenci olan iki kız çocuğu var. Yengem 2 Temmuz 1973 doğumlu. 13 Haziran 2014’te vefat etti. 3 Temmuz 2007’de sigortalı olmuş. 1255 gün primi var. Şartları maaş için yeterli mi? Değilse SGK’ya (Sosyal Güvenlik Kurumu) başvurulup yatırılan prim toplu olarak geri alınabilir mi? Yeterli ise ne yapmak gerekli? N. EYİBİL
Cevap:
Dul-yetim aylığı bağlanması için; vefat eden sigortalıdan 5 yıl sigorta ve en az 900 gün prim şartları aranıyor. Yengenizin süresi ve primi aylık bağlanmaya yeterli olduğundan, eş ve çocuklarına dul-yetim aylığı bağlanır. Eşinin SSK’dan emekli olması aylık bağlanmasına mani değil. Kızları da evlenmediği veya sigortalı işe başlamadığı sürece aylık alabilir.
Askerlik sürenizi borçlanarak kademeli geçiş şartlarına tabi olabilirsiniz
Soru:
22 Aralık 1977 doğumluyum. 1 Eylül 2000’de sigortalı oldum. 3600 gün prim ödedim. Kasım 1997- Mayıs 1999 arası 18 ay askerlik yaptım. Geriye dönük askerlik borçlanması yapsam, daha erken emekli olabilmek için bir evvelki yani 8 Eylül 1999’a kadarki prim, gün ve yaş şartlarından faydalanabilir miyim? Öyle birşey varsa, hangi kuruma, hangi bölüme, hangi departmana başvurmam gerek? Volkan GÜNGÖR
Cevap:
Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 18 ay geri gider ve yeni yasa şartlarından çıkar, kademeli geçiş şartlarından 25 yıl sigorta, 5975 gün prim ve 58 yaş şartına tabi olursunuz. Bunun için yapmanız gereken bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik kurumu il veya merkez müdürlüğüne askerlik borçlanması için başvurmak ve hesaplanarak tebliğ edilecek olan borçlanma bedelini ödemekten ibarettir. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra 1835 gün daha prim ödeyerek priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 22 Aralık 2035’te emekli olabilirsiniz.
Yeni işveren kıdem tazminatımızı ödermi?
Soru:
Bir kırtasiye şirketinde 1 Mart 1999’dan beri çalışmaktayım. Şirket babadan oğula geçti. Şirket ismi değişti. Bizi girdi-çıktı yaptılar. Bu durumda bize tazminat vermeleri gerekiyor mu? Bizi bilgilendirmediler. Biz yeni şirkette 7 aydır çalışıyoruz. Burada sigortamız devam ediyor. Haklarımız yanar mı? Bizim ne yapmamız gerekiyor? Halit IŞIKTAŞ
Cevap:
Yeni şirkete kıdeme dayalı haklarınızın devam edip etmediğini sorun. Muhtemelen devam ettiğini söyleyeceklerdir. Bu durumda eski çalışmalarınıza ilişkin kıdem tazminatı ödeyeceklerine dair yazı alıp dosyanıza koyun. İleride kıdem tazminatınızı ödememeleri halinde, bu yazıyı belge olarak mahkemeye sunmanız halinde, davayı kazanmanıza büyük katkısı olur. Eski çalışmalarınıza ilişkin kıdem tazminatından sorumlu olduklarına ilişkin yazı vermemeleri halinde, eski işverenden kıdem tazminatınızı talep edin. Ödememeleri halinde iş mahkemesine dava açıp, mahkemede şahit veya belgelerle kıdem tazminatı alamadığınızı ispatlamanız halinde, kıdem tazminatınızı yargı yoluyla almış olursunuz.
